صندوقهای رمزارز در ایران؛ فرصتی نو در جادهای مهآلود
این روزها به جای خرید و نگهداری مستقیم رمزارزها، میتوان واحدهای صندوقهایی را خرید که مدیریت تخصصی داراییهای دیجیتال را بر عهده دارند؛ راهکاری که نوید سرمایهگذاری امنتر و آرامش خاطر بیشتری را میدهد.
به گزارش صنعت مالی، رمزارزها پولهای دیجیتالی هستند که به جای بانکها، توسط یک شبکه کامپیوتری غیرمتمرکز کنترل میشوند.
بیتکوین به عنوان طلای دیجیتال و اتریوم با قابلیت قراردادهای هوشمند، مشهورترین آنها هستند.ارزش این داراییها بر اساس عرضه و تقاضا تعیین میشود و به همین دلیل نوسانات شدیدی دارند.
صندوقهای سرمایهگذاری رمزارز، دقیقاً برای کاهش همین نوسانات و پیچیدگیهای فنی به وجود آمدهاند.
این صندوقها مانند صندوقهای سهام سنتی عمل میکنند، با این تفاوت که به جای سهام شرکتها، در داراییهای دیجیتال سرمایهگذاری میکنند.
شما واحدهای این صندوقها را میخرید و یک تیم متخصص، کار مدیریت و سرمایهگذاری را برای شما انجام میدهد. این یعنی سرمایهگذاری غیرمستقیم، بدون نیاز به دانش فنی عمیق یا نگرانی درباره امنیت کیف پولهای شخصی.
صندوق های رمز ارز در جهان امروز
نگاهی به تاریخچه این صندوقها نشان می دهد که با رشد بازار ارزهای دیجیتال و ظهور بیتکوین (از ۲۰۰۹) و دیگر داراییهای دیجیتال، نیاز به ساختارهای سرمایهگذاری سازمانیافته خودنمایی کرد و به این ترتیب اولین صندوقها عمدتاً توسط علاقهمندان اولیه و سرمایهگذاران خطرپذیر راهاندازی شدند.
میتوان گفت که اولین صندوق شناختهشده رمز ارز ، صندوق “Bitcoin Investment Trust” در سال ۲۰۱۳ است که توسط Grayscale Investments (زیرمجموعه Digital Currency Group) ایجاد شد و به سرمایهگذاران امکان دسترسی غیرمستقیم به بیتکوین را داد.
این صندوق بعدها به GBTC تبدیل شد که به عنوان یک تراست قابل معامله در بورس (ETP) فعالیت میکند.
صندوقهای رمز ارز در طول سالهای ۲۰۱۷–۲۰۱۸ رشد اولیه خود را آغاز کردند و در اوج رونق اولیه ارزهای دیجیتال (بولران ۲۰۱۷)، تعداد صندوقها به سرعت افزایش یافت.
صندوقهای هج فاند (Hedge Funds) و صندوقهای سرمایهگذاری خصوصی (VC Funds) در این حوزه فعال شدند. که برای نمونه می توان به تاسیس Pantera Capital در سال ۲۰۱۳ به عنوان یکی از نخستین صندوقهای تخصصی ارزهای دیجیتال اشاره کرد.
در حقیقت بلوغ نسبی و ورود نهادهای سنتی این صندوق ها بعداز سال ۲۰۲۰ شکل گرفت و با رشد بازار و پذیرش بیشتر، صندوقهای بزرگتر و ساختاریافتهتری ظهور کردند. همچنین، نهادهای مالی سنتی به تدریج وارد این حوزه شدند.
اکنون در سطح جهانی، صندوقهایی مانند GBTC در آمریکا یا صندوقهای ETF بیتکوین در کانادا و اروپا، راه را برای سرمایهگذاران خرد هموار کردهاند.
تأیید این صندوقها توسط نهادهای نظارتی چون «SEC» آمریکا، اگرچه با تأخیر و احتیاط همراه بوده، اما گامی بزرگ برای رسمیتر شدن این بازار محسوب میشود.
ورود ایران به بازار رمز ارزها
ایران، با توجه به رشد قابل توجه بازار رمزارزها و افزایش علاقه مردم به این حوزه، صندوقهای سرمایهگذاری در رمزارزها نیز به تدریج ظهور کردهاند.
اکنون در ایران نیز بحث رمزارزها و نهادهای مالی مرتبط با آن، داغ و پای آن به بازار سرمایه نیز کشیده شدهاست . در حقیقت می توان گفت که صندوقهای سرمایهگذاری در رمزارزها فرصتی جدید برای سرمایهگذاری در یک بازار نوظهور به شمار می روند.
به دلیل سترسی آسان، مدیریت حرفهای و تنوعبخشی به سبد سرمایهگذاری، این صندوق ها تبدیل به گزینهای جذاب برای سرمایه گذاران شدهاند.
چالشها و سوال
با این وجود به دلیل نوظهور بودن این بازارها در ایران چالشهای متعددی نیز پیش روی آنها قرار دارد. یکی از این چالش ها نظارت بر این صندوق هاست.
کارشناسان بر این باورند که با توجه به رشد روزافزون علاقه مردم به رمزارزها، نیاز به ایجاد زیرساختهای قانونی و آموزشی مناسب احساس میشود تا این بازار بتواند به طور پایدار و امن توسعه یابد.
در همین زمینه مجید عشقی سخنگوی سازمان بورس ، در اردیبهشتماه امسال تأکید کرد: هرگونه فعالیت در حوزه رمزارزها و صندوقهای مرتبط، باید در چارچوب مقررات مشخص و تحت نظارت سازمان باشد تا از حقوق سرمایهگذاران حفاظت شود.
با این وجود علیرغم این تاکید ها بسیاری از فعالان بازار همچنان از نبود قوانین روشن و مشخص گلایه مند هستند و بر این باورند که این امر میتواند مانع از رشد این صندوقها شود به ویژه آنکه این صندوقها با وجود جذابیت، دارای ریسکهایی هم هستند.
از جمله این تهدیدات می توان به نوسانات ذاتی بازار رمزارزها، اشاره کرد.
این گروه تاکید دارند که به دلیل نوسانات اقتصادی داخلی و تحریمها، بازار رمزارزها و همچنین عملکرد صندوقها تحت تأثیر قرار گرفته و نیاز است که آگاهی عمومی درباره رمزارزها و نحوه کارکرد صندوقها افزایش یابد تاسرمایهگذاران بتوانند تصمیمات بهتری بگیرند.
همچنین از آنجا که با پیشرفت فناوری بلاکچین، امکان ایجاد و مدیریت بهتر صندوقها فراهم شده، اما هنوز نیاز به زیرساختهای قویتر در این زمینه محسوس است.
این گروه بر شفافیت بیشتر ، تدوین مقررات جامع توسط نهادهای ناظر تاکید دارند و بر این باورند که صندوقهای رمزارز باید با سایر ابزارهای سرمایهگذاری موجود در بازار رقابت کنند و برای جذب سرمایهگذاران، مزایای خود را به خوبی معرفی کنند.
چرا که اکنون سرمایهگذاری در این عرصه، همچون رانندگی در جادهای مهآلود است؛ که هم میتوان به مقصد رسید، هم نیاز به چراغهای قوی و کمربند ایمنی دارد.
نویسنده : نازنین زهرا آقازاده