به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایسنا، عربستان سعودی با اجرای پروژه چشم‌انداز جاه‌طلبانه خود به دنبال تنوع بخشیدن به اقتصاد خود، دور از سوخت‌های فسیلی و تبدیل شدن به یک قطب جهانی برای گردشگری، فناوری و نوآوری است.
وال‌استریت ژورنال گزارش داده است این کشور برای کمک به تأمین مالی مجموعه‌ای از پروژه‌های بزرگ خود، از جمله کلان‌شهر بیابانی ۵۰۰ میلیارد دلاری نئوم، وام دریافت می‌کند و ظاهرا درآمدهای نفتی کفاف منابع مالی این پروژه‌ها را نمی‌دهد.
صندوق ثروت دولتی عربستان بودجه‌ای را برای پروژه‌های عظیم درنظر گرفته است که تخمین زده می‌شود به ده‌ها میلیارد دلار برای هر پروژه برسد. با این حال، وجه نقد صندوق به پایین‌ترین سطح خود از ماه دسامبر ۲۰۲۰ کاهش یافته است و اکنون حدود ۱۵ میلیارد دلار در اختیار دارد.
بر این اساس، عربستان برای نخستین‌بار در سال‌های اخیر به استقراض روی آورده است تا منابع مالی خود را افزایش دهد و همچنین سهام بیشتری را در شرکت نفت دولتی آرامکو بفروشد.
«تیم کالن»، یکی از همکاران مهمان در اندیشکده مؤسسه کشورهای عرب خلیج فارس در واشنگتن، به وال‌استریت ژورنال گفت: «تعداد کارهایی که در اینجا انجام می‌شود حیرت‌آور است. ممکن است عربستان سعودی تا سال ۲۰۳۰ به جمع‌آوری ۲۷۰ میلیارد دلار دیگر برای صندوق سرمایه‌گذاری عمومی نیاز داشته باشد. این احتمالاً مستلزم استقراض بیشتر و همچنین استفاده از ذخایر ارز خارجی مورد استفاده برای پیوند ریال سعودی با دلار است.»
به عنوان بخشی از چشم‌انداز ۲۰۳۰، عربستان سعودی در میان طیف عظیمی از پروژه‌ها، ۶۲ میلیارد دلار برای توسعه شهر باستانی دیریه، ۲۳.۶ میلیارد دلار برای توسعه یک اقامتگاه زیست‌محیطی لوکس دریای سرخ و ۵ میلیارد دلار برای تبدیل سکوی نفتی خلیج فارس به یک اقامتگاه گردشگری ماجراجویانه اختصاص داده است.
طبق گزارش بلومبرگ، دولت عربستان سعودی در ماه ژانویه ۱۲ میلیارد دلار از طریق فروش اوراق قرضه، جمع‌آوری کرد، در حالی که صندوق ثروت ملی عربستان اوراق قرضه به ارزش ۵ میلیارد دلار را هفته بعد از آن فروخت. تخمین زده می‌شود فروش یک درصد دیگر از سهام آرامکو می‌تواند حدود ۲۰ میلیارد دلار در اختیار عربستان قرار دهد.
صندوق بین‌المللی پول در ماه اکتبر ۲۰۲۳ اعلام کرد که سعودی‌ها برای تأمین هزینه‌های خود به نفتی حدود ۸۶ دلار در هر بشکه نیاز دارند. طبق گزارش اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده، نفت خام برنت، معیار جهانی، در سال گذشته به طور متوسط ۸۳ دلار در هر بشکه بود که به شدت کمتر از ۱۰۱ دلار در سال ۲۰۲۲ است.
«کارن یانگ»، کارشناس ارشد در مؤسسه خاورمیانه معتقد است که احتمالا برخی از پروژه‌های چشم‌انداز ۲۰۲۳ عربستان به دلیل مشکلات مالی در سال‌های آینده کوچک یا متوقف شوند.
براساس آنچه تاکنون در رسانه‌ها منتشر شده است، «نئوم» در شمال غربی عربستان سعودی واقع شده است و مساحتی در حدود ۲۶ هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع را در بر می‌گیرد. این منطقه که از جنوب به دریای سرخ و از غرب به خلیج عقبه محدود شده است، در امتداد سواحل شامل ۵۰۰ کیلومتر خط ساحلی و ۴۱ جزیره و تپه‌های بیابانی و کوه‌های پوشیده از برف گسترش می‌یابد.
زمانی که ابرپروژه نئوم به طور کامل تحقق یابد، این شهر میزبان ۱۰ منطقه مختلف خواهد بود. تاکنون تنها چهار مورد از این مناطق به صورت رسمی اعلام شده است.
«سنداله»، نخستین مقصدی خواهد بود که در این کلان‌شهر به روی گردشگران باز می‌شود. این مقصد جزیره‌ای لوکس با مساحتی بالغ بر ۸۴۰ هزار متر مربع در دریای سرخ، تمرکز زیادی بر حفظ زیبایی‌های طبیعی اطراف خود خواهد داشت که بیشتر آن‌ها دست‌نخورده و بکر هستند.
منطقه بعدی «تروجنا» نام دارد که در کوه‌های نئوم، بخشی از مرتفع‌ترین رشته کوه‌های عربستان سعودی قرار دارد. این نخستین مقصد مهم اسکی در فضای باز در میان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس خواهد بود.
این مقصد گردشگری کوهستانی که به شش منطقه مختلف تقسیم شده است، دارای امکاناتی برای اسکی‌بازان حرفه‌ای و آماتور خواهد بود که مسیرهایی با دشواری‌های متفاوت در سراسر قله‌های آن، که ارتفاع برخی از آن‌ها تا ۲۶۰۰ متر از سطح دریا می‌رسد، خواهد داشت.
اگزاگون (۸ ضلعی) جنبه جدی کلان‌شهر نئوم است که در واقع بزرگترین مجتمع صنعتی شناور جهان را در خود جای می‌دهد و در گوشه جنوب غربی این مقصد در دریای سرخ و نزدیک به کانال سوئز واقع شده است که آن را به موقعیتی فوق‌العاده برای تجارت تبدیل می‌کند.
در نهایت، منطقه «لاین» قرار دارد که شاید بیشترین بحث‌ها درباره منطقه نئوم را به خود اختصاص می‌دهد. این شهرِ بدون خودرو ۱۷۰ کیلومتر در میان صحرا امتداد دارد، اما عرض آن تنها ۲۰۰ متر است. لاین که در یک نمای آینه‌ای طراحی شده برای انعکاس محیط بکر محصور شده است که در نهایت، میزبان ۹ میلیون نفر خواهد بود.
گردشگری در واقع ستون «چشم‌انداز ۲۰۳۰» عربستان است که طرحی بلندپروازانه برای مدرن کردن و تنوع بخشیدن به اقتصاد عربستان و کاهش وابستگی آن به نفت است که توسط محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در سال ۲۰۱۶ از آن رونمایی شد.
بر اساس اعلام سازمان جهانی گردشگری عربستان سعودی در سال ۲۰۲۳ در مجموع میزبان حدود ۲۷ میلیون گردشگر خارجی بوده و از حیث رشد گردشگری در مقایسه با سال ۲۰۱۹ (پیش از همه گیری کرونا) در رتبه نخست جهان قرار دارد.