امروز: پنجشنبه, 3 مهر , 1404
تا همین یکی دو سال پیش، هر کس موفق می‌شد در طرح‌های فروش فوری کارخانه ثبت‌نام کند، عملاً یک برگ برنده داشت؛ چون همان خودرو در بازار آزاد چند ده میلیون تومان بالاتر دست‌به‌دست می‌شد.
به گزارش مالی، حالا پدیده ارزانتر بودن قیمت برخی محصولات در بازار آزاد نسبت به قیمت کارخانه را شاهد هستیم. کارشناسان حوزه خودرو دلایل مختلفی را برای این موضوع مطرح کرده‌اند، اما مهم‌ترین دلیل این است که «اصلاح بازار» صورت گرفته است و به نوعی و تا حدودی به پایان عصر سفته‌بازی در مبحث خرید و فروش خودرو نزدیک می‌شویم.
تا همین یکی دو سال پیش، هر کس موفق می‌شد در طرح‌های فروش فوری کارخانه ثبت‌نام کند، عملاً یک برگ برنده داشت؛ چون همان خودرو در بازار آزاد چند ده میلیون تومان بالاتر دست‌به‌دست می‌شد.
این اختلاف، آتش دلالی و سفته‌بازی را شعله‌ور نگه می‌داشت. امروز، اما همان حواله‌فروشی دیگر جذابیتی ندارد. اختلاف قیمت کارخانه و بازار یا از بین رفته یا در مواردی حتی معکوس شده است؛ این یعنی دلالی، که موتور محرک بخش بزرگی از تقاضا بود، عملاً خاموش شده است.
طبق بررسی قیمت‌های بازار خودرو در روز چهارشنبه ۲ مهر، قیمت بستیون T۷۷ در بازار حدود یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان است، اما قیمت این خودرو در کارخانه ۲ میلیارد و ۱۵۲ میلیون تومان است؛ در واقع قیمت بازار این خودرو از کارخانه ارزانتر است. بستیون NAT در بازار یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان قیمت دارد، اما قیمت کارخانه آن یک میلیارد و ۲۳۵ میلیون تومان است.
قیمت هیوندای کونا در بازار ۴ میلیارد تومان است، قیمت همین خودرو در سامانه ۴ میلیارد و ۵۹۲ میلیون تومان است؛ یعنی قیمت سامانه این خودرو ۵۹۲ میلیون تومان از بازار گران‌تر است. قیمت جیلی آزکارا در بازار ۲ میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومان و در سامانه ۲ میلیارد و ۳۵۰ میلیون تومان است.
نیسان کیکس در بازار ۳ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان قیمت دارد و سامانه ۳ میلیارد و ۴۵۰ میلیون تومان است؛ گران بودن عجیب این خودرو در سامانه و ارزان بودن در بازار آزاد. این موضوع در میان خودرو‌های وارداتی بیشتر به چشم می‌خورد.
خودروسازان در ماه‌های اخیر بار‌ها قیمت رسمی محصولات خود را افزایش داده‌اند، دلیلش هم روشن است: هزینه تولید بالا رفته، قطعات وارداتی با دلار گران‌تر تمام می‌شود و شرکت‌ها به سودآوری نیاز دارند. اما مصرف‌کننده نهایی توان پرداخت این ارقام را ندارد.
وقتی کارخانه قیمتی را اعلام می‌کند که بالاتر از کشش واقعی بازار است، نتیجه روشن است: خودرو در معاملات آزاد زیر قیمت رسمی معامله می‌شود. این دقیقاً همان اتفاقی است که این روز‌ها در مورد بعضی مدل‌ها رخ می‌دهد.
یک عامل مهم دیگر، تغییر انتظارات مصرف‌کنندگان است. تا دیروز همه نگران بودند که اگر امروز نخرند فردا خودرو گران‌تر می‌شود. همین ترس باعث می‌شد خرید‌ها جلو بیفتد و تقاضا به طور مصنوعی و ظاهری بالا بماند.
امروز، اما فضای ذهنی متفاوت است: خیلی‌ها خرید را عقب می‌اندازند، چون امید دارند قیمت‌ها دیگر جهش نکند یا حتی کمی کاهش پیدا کند. این تعویق خرید به‌ظاهر کوچک، ضربه سنگینی به معاملات بازار زده است. در واقع ترس از گران شدن محصول وجود ندارد و البته که همین موضوع خودرو را از حالت سرمایه‌ای خارج کرده است.
قیمت کارخانه بر اساس فرمول‌های شورای رقابت یا تصمیم‌های مدیریتی تعیین می‌شود؛ اما این عدد همیشه بازتاب واقعیت بازار نیست. ممکن است روی کاغذ خودرو ۱.۵ میلیارد تومان قیمت بخورد، ولی در بازار آزاد خریدار حاضر باشد فقط ۱.۱ میلیارد تومان بدهد. وقتی این شکاف تکرار شود، اعتبار «لیست کارخانه» هم کم‌رنگ می‌شود و بازار عملاً ساز خودش را می‌زند.
این پدیده بیشتر از آنکه به معنای «ارزان شدن واقعی خودرو» باشد، نشانه رکود است. بازار آزاد دیگر توان کشیدن قیمت‌های کارخانه‌ای را ندارد و همین باعث شده ارزش معاملاتی بعضی مدل‌ها پایین‌تر از نرخ رسمی کارخانه باشد.
اگر این روند ادامه پیدا کند، خودروسازان ناچار خواهند شد یا تولید را کاهش دهند، یا سیاست‌های فروش (اقساطی، تخفیف، مشوق) را تغییر دهند تا دوباره مشتری جذب کنند.
بیشتر بخوانید