به گزارش صنعت مالی، در سالهای اخیر، تعیین دستمزد واقعی برای کارگران به یکی از معضلات اصلی اقتصاد ایران و بسیاری از کشورهای در حال توسعه تبدیل شده است.
دستمزدهای ناکافی که حتی قادر به پوشش هزینههای اولیه زندگی نیستند، کارگران را با چالشهای اقتصادی و اجتماعی جدی مواجه کرده است.
مفهوم “دستمزد واقعی” بهتازگی در بحثهای اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است؛ دستمزدی که نهتنها نیازهای اولیه را برآورده میکند، بلکه قدرت خرید لازم برای یک زندگی آبرومندانه را نیز تضمین میکند.
انتقادات به شیوه تعیین دستمزد
رحمت الله نوروزی، نماینده مجلس شورای اسلامی، در نشست علنی روز یکشنبه (۱۹ اسفند ماه) با اشاره به اظهارات رهبر انقلاب، بر لزوم توجه به معیشت کارگران تاکید کرد. وی گفت: «کارگران در سختترین شرایط همراه ما بودهاند و امروز باید به معیشت آنها کمک کنیم.»
سید سعید فتاحی، مشاور کانون عالی انجمنهای صنفی کارگران ایران، نیز در گفتوگوی اخیر خود به انتقاد از شیوه تعیین دستمزدها پرداخت.
وی با اشاره به پیشنهاد مزد منطقهای از سوی نمایندگان کارفرمایان در شورای عالی کار، گفت: «چرا این بحثها همیشه در آخرین روزهای سال مطرح میشود؟ اگر این پیشنهاد به نفع کارگران است، باید از ابتدای سال بررسی شود.»
فتاحی افزود: «دولت و کارفرمایان با مطرح کردن این موضوع در دقایق آخر سال، زمان میخرند تا کارگران مجبور به پذیرش درصد افزایش دستمزدهایی شوند که بسیار کمتر از تورم واقعی است.
این شیوه سالهاست که تکرار میشود و جامعه کارگری را تحت فشار قرار داده است.»
ضرورت تعیین دستمزد واقعی
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که دستمزد واقعی باید به گونهای تعیین شود که کارگران پس از کسر هزینههای زندگی، بتوانند نیازهای ضروری خود و خانوادهشان را تأمین کنند.
این دستمزد نهتنها باید هزینههای پایه مانند مسکن، غذا و بهداشت را پوشش دهد، بلکه امکان بهرهمندی از امکانات رفاهی و فرهنگی را نیز فراهم کند.
مهمترین دلایل ضرورت تعیین دستمزد واقعی:
۱. مقابله با فقر: دستمزدهای پایین باعث افزایش فقر و نابرابریهای اجتماعی میشود.
۲. تقویت توان خرید: افزایش دستمزدها به تقویت تقاضا و رشد اقتصادی کمک میکند.
۳. پایداری اجتماعی: دستمزدهای ناعادلانه میتوانند منجر به نارضایتیهای اجتماعی و اعتراضات گسترده شوند.
۴. حمایت از بهرهوری: دستمزدهای عادلانه انگیزه کارگران را برای افزایش کیفیت کار و بهرهوری بالا میبرد.
چالشهای پیشرو
تعیین دستمزد واقعی با چالشهای متعددی همراه است.
نوسانات اقتصادی، تورم فزاینده و فشارهای مالی بر کارفرمایان از جمله عواملی هستند که تعیین دستمزدهای عادلانه را دشوار میکنند.
علاوه بر این، عدم شفافیت در محاسبات و تأخیر در اعلام نرخهای جدید دستمزد، مشکلات کارگران را تشدید میکند.
انتظارات جامعه کارگری
جامعه کارگری از دولت و شورای عالی کار انتظار دارد تا با توجه به تورم واقعی و شرایط اقتصادی، دستمزدها را بهگونهای تعیین کند که قدرت خرید کارگران حفظ شود.
فتاحی در این باره گفت: «اگر تورم کنترل نشود، افزایش دستمزدها تأثیر چندانی بر زندگی کارگران نخواهد داشت.
شاید حضور رئیسجمهور در جلسات شورای عالی کار بتواند به تصمیمگیریهای عادلانهتر منجر شود.»
وی همچنین بر لزوم محاسبه عقبه دستمزد کارگران در سالهای گذشته تأکید کرد و گفت: «دستمزد واقعی کارگران باید بروز شود تا آنها بتوانند بدون شرمندگی، نیازهای خانوادههای خود را تأمین کنند.»