کاهش دامنه نوسان سهام و راهکارهای تقویت بازار سرمایه

به گزارش صنعت مالی، محمد صادق پور کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به پرسش که با توجه به کاهش‌های پیاپی دامنه نوسان قیمت سهام در بورس، چه عواملی باعث چنین سیاست‌گذاری‌هایی شده و تأثیرات آن بر بازار سرمایه چیست؟ اظهار داشت: یکی از دلایل اصلی کاهش دامنه نوسان قیمت سهام، کنترل نوسانات شدید در بازار سرمایه است. بورس ایران در طول سال‌های اخیر، به ویژه در مواقعی که شرایط اقتصادی ناپایدار و سیاست‌های پولی و مالی ناهماهنگ بوده‌اند، دچار نوسانات غیرقابل‌پیش‌بینی شده است. از یک سو، تغییرات نرخ ارز و تورم تأثیر زیادی بر شرکت‌های بورسی می‌گذارد و از سوی دیگر، سیاست‌های کنترلی همچون کاهش دامنه نوسان قیمت سهام سعی در کاهش این نوسانات و ایجاد ثبات در بازار دارند.

هدف از کاهش دامنه نوسان قیمت، جلوگیری از شکل‌گیری حباب‌های قیمتی و نیز مهار افت‌های ناگهانی و سنگین است. در بازارهای پرنوسان، فعالان کم‌تجربه می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های ناپخته دچار خطا شوند و به همین دلیل، کاهش دامنه نوسان به عنوان یک ابزار کنترلی مطرح شده است. اما از طرف دیگر، این سیاست نیز می‌تواند پیامدهای منفی داشته باشد، چرا که موجب کاهش عمق بازار، کم شدن نقدشوندگی و محدودیت بیشتر در معاملات می‌شود.

صنعت مالی: با وجود اهداف مثبت این سیاست، کاهش دامنه نوسان چه پیامدهای منفی‌ای برای بازار سرمایه به همراه دارد؟

محمد صادق پور: همانطور که اشاره کردم، یکی از پیامدهای اصلی کاهش دامنه نوسان، کاهش نقدشوندگی سهام است. نقدشوندگی یعنی اینکه سهام‌داران بتوانند به راحتی سهام خود را خرید و فروش کنند. وقتی دامنه نوسان محدود می‌شود، فروش یا خرید سهام به دلیل محدود شدن تغییرات قیمتی دشوارتر می‌شود و این خود باعث کاهش جذابیت بازار برای سرمایه‌گذاران خواهد شد.

همچنین، کاهش دامنه نوسان موجب کاهش عمق بازار نیز می‌شود. عمق بازار به معنی تعداد زیادی از سفارشات خرید و فروش در بازه‌های مختلف قیمتی است. با کاهش دامنه نوسان، عملاً بازیگران بزرگتر بازار محدود می‌شوند و تقاضاهای کلان سرمایه‌گذاری نیز با محدودیت مواجه می‌شوند.

در نهایت، این سیاست ممکن است موجب از دست رفتن فرصت‌های سرمایه‌گذاری برای کسانی که به دنبال بهره‌برداری از نوسانات کوتاه‌مدت هستند، شود. سرمایه‌گذارانی که از نوسانات قیمتی کوچک برای کسب سود استفاده می‌کنند، با محدود شدن دامنه نوسان انگیزه کمتری برای فعالیت در بازار پیدا می‌کنند.

صنعت مالی:  به نظر شما برای تقویت بازار سرمایه و جلوگیری از پیامدهای منفی کاهش دامنه نوسان چه راهکارهایی باید در نظر گرفته شود؟

محمد صادق پور: برای تقویت بازار سرمایه، نیاز است که سیاست‌های متعددی به طور هماهنگ اجرا شوند. در ابتدا باید به اصل آزادسازی قیمت‌ها توجه داشت. یکی از دلایل اصلی نوسانات شدید در بازار سرمایه، نبود شفافیت در قیمت‌گذاری‌ها است. آزادسازی قیمت‌ها و کاهش دخالت دولت در قیمت‌گذاری کالاها و خدمات می‌تواند به بهبود اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار منجر شود.

یکی دیگر از راهکارهای کلیدی، افزایش شفافیت اطلاعاتی است. شرکت‌های بورسی باید اطلاعات دقیق و به‌موقعی درباره عملکرد مالی خود منتشر کنند. شفافیت اطلاعاتی باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران بتوانند تصمیمات بهتری بگیرند و ریسک‌های ناشی از اطلاعات نادرست کاهش یابد. از سوی دیگر، افزایش شفافیت اطلاعاتی باعث می‌شود که تحلیل‌گران بهتر بتوانند روندهای بازار را تحلیل کرده و نوسانات را کنترل کنند.

صنعت مالی: در مورد راهکارهای عملی برای بهبود نقدشوندگی در بازار سرمایه چه نظری دارید؟

محمد صادق پور: برای بهبود نقدشوندگی در بازار سرمایه، چندین راهکار می‌تواند مفید باشد. نخست، افزایش دامنه نوسان قیمت به مرور زمان می‌تواند کمک کند. در شرایطی که بازار به ثبات نسبی دست یافته است، می‌توان دامنه نوسان را به تدریج افزایش داد تا بازار از حالت رکود خارج شود. این کار باعث می‌شود که فرصت‌های بیشتری برای خرید و فروش سهام به وجود آید و تقاضا برای سهام نیز افزایش یابد.

راهکار دیگر، ایجاد ابزارهای جدید مالی در بازار سرمایه است. ابزارهای نوین مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) یا ابزارهای مشتقه می‌توانند به افزایش نقدشوندگی بازار کمک کنند. این ابزارها به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند تا با استفاده از روش‌های مختلف، ریسک‌های خود را مدیریت کرده و در عین حال نقدینگی بازار را نیز افزایش دهند.

همچنین، حمایت از سرمایه‌گذاران خرد از طریق کاهش هزینه‌های معاملاتی و ارائه مشاوره‌های مالی نیز می‌تواند به افزایش نقدشوندگی کمک کند. زمانی که هزینه‌های معاملاتی پایین‌تر باشد، سرمایه‌گذاران بیشتری به بازار وارد می‌شوند و تمایل بیشتری برای خرید و فروش پیدا می‌کنند.

صنعت مالی: آیا سیاست‌های کنترلی دیگری مانند کاهش حجم مبنا یا تغییرات در قوانین مرتبط با بازار سرمایه می‌تواند تأثیری بر وضعیت بازار داشته باشد؟

محمد صادق پور: بله، سیاست‌های کنترلی مانند کاهش حجم مبنا یا تغییرات در قوانین معاملاتی نیز می‌تواند به بهبود وضعیت بازار کمک کند. حجم مبنا در شرایطی که نقدشوندگی پایین است، می‌تواند به عنوان یک محدودیت برای رشد قیمت سهام عمل کند. کاهش حجم مبنا، به ویژه برای شرکت‌های کوچک و متوسط که معاملات کمتری دارند، می‌تواند باعث افزایش تعداد معاملات و افزایش نقدشوندگی آنها شود.

همچنین، تغییرات در قوانین مرتبط با عرضه اولیه سهام نیز می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاران جدید و افزایش نقدینگی بازار کمک کند. عرضه اولیه‌های موفق و با کیفیت، به بازار سرمایه انگیزه می‌دهند و باعث افزایش فعالیت سرمایه‌گذاران در بازار می‌شوند.

صنعت مالی: با توجه به روند اخیر بازار سرمایه و سیاست‌های پولی و مالی دولت، چشم‌انداز شما برای آینده بازار چگونه است؟

محمد صادق پور: بازار سرمایه ایران همواره تحت تأثیر سیاست‌های پولی و مالی دولت قرار دارد. در شرایط کنونی، تورم بالا، نرخ بهره بانکی و نوسانات نرخ ارز همچنان چالش‌های اصلی بازار هستند. اما اگر سیاست‌گذاران به سمت اصلاحات ساختاری حرکت کنند، می‌توانیم شاهد بهبود چشمگیر وضعیت بازار باشیم.

یکی از راه‌های اساسی برای تقویت بازار، افزایش حجم نقدینگی از طریق جذب سرمایه‌های جدید است. دولت می‌تواند با تشویق بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه، اعتماد عمومی را به این بازار بازگرداند. همچنین، اجرای سیاست‌های حمایتی مانند کاهش مالیات بر معاملات و ارائه مشوق‌های مالیاتی برای شرکت‌های بورسی می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید کمک کند.

صنعت مالی: به عنوان جمع‌بندی، اگر بخواهید سه راهکار اصلی برای تقویت بازار سرمایه و کاهش نوسانات نام ببرید، چه پیشنهادی دارید؟

محمد صادق پور: به طور خلاصه، سه راهکار اصلی برای تقویت بازار سرمایه و کاهش نوسانات عبارتند از:

1. افزایش شفافیت اطلاعاتی: شفافیت در ارائه اطلاعات مالی شرکت‌ها و نظارت دقیق‌تر بر عملکرد آنها می‌تواند به کاهش ریسک‌های ناشی از نوسانات کمک کند.
2. آزادسازی تدریجی دامنه نوسان: کاهش دامنه نوسان می‌تواند به تثبیت بازار کمک کند، اما باید به مرور زمان و با توجه به شرایط اقتصادی کشور آزادسازی شود تا بازار به تعادل برسد.
3. ایجاد ابزارهای مالی جدید: ابزارهایی مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری، قراردادهای آتی و ابزارهای مشتقه می‌توانند به بهبود نقدشوندگی و تنوع فرصت‌های سرمایه‌گذاری کمک کنند.

با اجرای این راهکارها و سیاست‌های اصلاحی مناسب، می‌توان به تقویت بازار سرمایه و کاهش نوسانات غیرمنطقی امیدوار بود.

بیشتر بخوانید 

دامنه نوسان بورس و فرابورس به مثبت و منفی ۳ درصد بازگشت

بورس تعطیل یا محدود می ماند؟/ پاسخ مدیر روابط عمومی سازمان بورس

دامنه نوسان بورس بازهم تغییر کرد/ شروع هفته ای جنجالی

دامنه نوسان بورس و فرابورس در معاملات امروز 11 / 07 / 1403