نقشه آمریکا برای سلطه بر منابع نفت، معادن طلا و الماس ونزوئلا

در پی تحولات اخیر در آمریکای لاتین و گزارش‌ها درباره آرایش نظامی ایالات متحده در نزدیکی مرزهای ونزوئلا، تحلیل‌های متعددی درباره اهداف پشت‌پرده این اقدام مطرح شده‌است. «احمد سبحانی» سفیر سابق ایران در ونزوئلا، در گفت‌وگو با خبرنگار صنعت مالی، با اشاره به پیشینه تاریخی تقابل واشنگتن و کاراکاس، به تشریح دلایل رویکرد خصمانه آمریکا،اهداف پنهان این کشور و چشم‌انداز احتمالی درگیری نظامی پرداخت.

صنعت مالی: در خصوص چرایی رویکرد خصمانه اخیر آمریکا علیه حکومت مادورو بفرمایید؟ چرا ترامپ تصمیم به مقابله با ونزوئلا گرفته است؟

در ارتباط با رویکرد خصمانه آمریکا علیه ونزوئلا باید عرض کنم که این موضوع مسبوق به سابقه است. از ابتدای سر کار آمدن دولت آقای چاوز و بعد از آن موجی که در آمریکای لاتین ایجاد شد و حکومت‌های چپ‌گرا سر کار آمدند، آمریکا سر ناسازگاری را با ونزوئلا گذاشت.

در ونزوئلا ما با یک کودتا مواجه بودیم که پشت آن آمریکا بود. یک‌سری اعتصابات نفتی برگزار شد که باز هم آمریکا پشت آن بود. یک‌سری عملیات‌های چریکی در آنجا انجام شد و تمام این‌ها آمریکایی‌ها پشتش بودند. آن زمان با بهانه دموکراسی و حقوق بشر کارشان را پیش می‌بردند، چون دستکش مخملین را در دست داشتند.

آقای ترامپ در دوره دوم ریاست‌جمهوری‌اش جری‌تر شده نسبت به کشورها و دنیا و می‌بینیم که طمع برای کشور مکزیک هم دارد، برای کانال پاناما هم دارد، برای بازتولید نفوذ در افغانستان هم این طمعش را علناً اعلام می‌کند.

چون دیدند ونزوئلا که زمانی حیاط خلوت آن‌ها بود امروز محلی از اعراب ندارد و کشورهایی مثل ایران، چین و روسیه در آنجا حضور دارند، این برایشان قابل تحمل نیست.

تصمیم گرفتند حال که با انتخابات و روش‌های دموکراسی و معمول نتوانستند این کشور را تحت تأثیر قرار دهند، سراغ تهدیدهای نظامی بروند و این روش را هم امتحان کنند برای تغییر رژیم در ونزوئلا.

صنعت مالی: آیا مقابله با کارتل‌های مواد مخدر هدف اصلی است یا هدف، موضوعات دیگری مانند انرژی و مهار چین، ایران و روسیه است؟

در ارتباط با مواد مخدر باید عرض کنم بر اساس آمارهای سازمان‌های معتبر بین‌المللی، اصلاً ونزوئلا یکی از مراکز مواد مخدر نیست. مهم‌ترین مرکز مواد مخدر و تولید کوکائین در منطقه کشور کلمبیاست که همواره توسط راست‌گراها اداره شده است.

حتی حکومت کلمبیا را می‌گفتند اسرائیل منطقه. در این کشور علی‌رغم اینکه الان برای اولین بار یک دولت چپ‌گرا سر کار آمده، اما اداره کشور همچنان در دست راست‌گراهاست و همین الان ۷ پایگاه نظامی آمریکایی در کلمبیا وجود دارد و بزرگ‌ترین پایگاه‌های جاسوسی آمریکا نیز در همین کشور مستقر است.

احمد سلطانی سفیر سابق ایران در ونزوئلا

ونزوئلا اصلاً در حوزه مواد مخدر محلی از اعراب نداشته است. اما به هر حال، همان‌طور که قبلاً از بهانه حقوق بشر و دموکراسی استفاده می‌کردند، اکنون بهانه مواد مخدر را مطرح کرده‌اند. این بهانه‌ها را قبلاً هم داشتند. در ارتباط با عراق هم می‌گفتند سلاح‌های شیمیایی دارد، اما بعد از حمله و اشغال کشور، مشخص شد چنین چیزی وجود نداشته است.

صنعت مالی: آیا حمله نظامی به ونزوئلا قطعی است؟

حمله نظامی به ونزوئلا برای آمریکایی‌ها هزینه دارد. اگر مطمئن بودند که می‌توانند با یک حمله برق‌آسا کار را تمام کنند، شک نمی‌کردند. اما امروز متغیرهای زیادی در این مسئله وجود دارد. امروز فقط آمریکا و ونزوئلا نیستند.

علی‌رغم اینکه ونزوئلا بیشترین ذخایر نفتی دنیا را دارد، اگر با گویان که سه‌چهارم کشورش را ونزوئلایی‌ها ادعای ارضی دارند و نفت آنجا را هم حساب کنیم، رقم ذخایر نفتی ونزوئلا به ارقام بی‌سابقه‌ای می‌رسد. آمریکایی‌ها به دنبال همین هستند.

اما فقط آمریکا و ونزوئلا در دنیا نیستند. چین هم هست. چین اکنون با تایوان مسئله دارد؛ تایوان بخشی از چین بوده و با توجه به اینکه در این سوی دنیا نفت است و در آن‌سو صنایع الکترونیک و تراشه‌های الکترونیکی قرار دارند که در اداره جهان نقش حیاتی دارند، هر حرکت زورگویانه آمریکا علیه ونزوئلا می‌تواند در تایوان نیز بازتاب داشته باشد.

حتی در جنگ اوکراین میان روسیه و ناتو هم تأثیرات خودش را می‌تواند بگذارد. از نظر من حمله تمام‌عیار نظامی بدون تحرکی از داخل ونزوئلا امکان‌پذیر نیست. البته در دنیای سیاست همه چیز ممکن است، ولی احتمال آن بسیار کم است. آمریکایی‌ها شدیداً تلاش می‌کنند که بتوانند از داخل یک حرکت‌هایی ایجاد کنند و اگر لازم شد حمله نظامی را چاشنی آن کنند.

صنعت مالی: آیا حمله احتمالی به ونزوئلا می‌تواند مقدمه‌ای برای حمله به دیگر کشورهای مخالف واشنگتن در آمریکای لاتین باشد؟

اگر آمریکایی‌ها حمله نظامی بکنند یا به هر ترتیبی بتوانند در ونزوئلا تغییر رژیم انجام دهند، قطعاً تأثیراتش به کشورهای دیگر خواهد رسید. همین الان ونزوئلا کمک‌هایی به کوبا می‌دهد. کوبا وضعیت اقتصادی خوبی ندارد و بیش از شش دهه است که در شدیدترین تحریم‌ها به سر می‌برد. اگر ونزوئلا سقوط کند، کشورهای چپ‌گرای منطقه مانند نیکاراگوئه و کوبا نیز تحت تأثیر قرار خواهند گرفت.

آمریکا دیگر دلیلی ندارد به کشوری مثل کوبا یا نیکاراگوئه که ثروتی مثل نفت ونزوئلا ندارند حمله کند، اما سقوط ونزوئلا تأثیر قطعی بر بقیه کشورها خواهد داشت.

صنعت مالی: رویکرد کشورهای قدرتمندی مانند چین و روسیه به اقدام احتمالی آمریکا چه خواهد بود؟ آیا توان جلوگیری از این حمله را دارند؟

درگیری آمریکا و ونزوئلا مثل یک عقب‌نشینی تاکتیکی است که در میدان نظامی انجام می‌شود و آمریکایی‌ها را درگیر و خسته می‌کند. شاید این طعمه‌ای برای آمریکایی‌ها باشد که چینی‌ها و روس‌ها بخواهند با آن، آمریکا را درگیر کنند.

اگر آمریکایی‌ها بخواهند به زور وارد شوند، با مقاومت‌هایی روبه‌رو خواهند شد و ممکن است جنگ بی‌پایان دیگر برایشان رقم بخورد.

آمریکایی‌ها به هیچ وجه آمادگی جنگ‌های طولانی را ندارند. با ادعاهایی که آقای ترامپ دارد، حتی می‌خواهد چند ضربه بزند و بعد خودش را قهرمان جنگ و صلح معرفی کند و بگوید من یک جنگ دیگر را هم خاتمه دادم.

به هر حال، اینکه چینی‌ها و روس‌ها بخواهند مستقیماً روبه‌روی آمریکایی‌ها بایستند، متصور نیست، اما تسلیحات روسی در ونزوئلا زیاد است. خودشان گفته‌اند پنج هزار استینگر روسی گرفته‌اند و برخی شایعات هم از رسیدن تسلیحات چینی به ونزوئلا حکایت دارد. حضور چین و روسیه در همین حد می‌تواند مؤثر باشد.

صنعت مالی: آمریکای لاتین حیاط خلوت ایالات متحده بوده خال آنکه طی سال‌های گذشته نقش این کشور در منطقه کمرنگ شده است. آیا احتمال دارد ترامپ نفوذ از دست‌رفته آمریکا را در آمریکای لاتین احیا کند؟ آیا خود مردم آمریکای لاتین مانند ونزوئلا خواهان تقویت مناسبات سیاسی و تجاری با ایالات متحده هستند؟

این قطعی است که آمریکای لاتین حیاط خلوت آمریکایی‌ها بوده و ترامپ مخصوصاً هیچ چیز را پنهان نمی‌کند. او نیت‌های خبیثانه خود را برای اینکه کشورهای منطقه را به آمریکا ملحق کند، آشکارا بیان می‌کند. اما اینکه بتوانند مثل گذشته برگردند و آن سیطره و هژمونی سابق خود را در این منطقه داشته باشند، خیلی متصور نیست.

آمریکایی‌ها تلاش می‌کنند چنین اتفاقی بیفتد، ولی مردم اجازه چنین کاری را نمی‌دهند. بازگشت به گذشته و به آن شکل سابق امکان‌پذیر نخواهد بود. اگرچه عده‌ای در کشورهای آمریکایی بودند و هستند که زندگی آمریکایی‌ها را می‌پسندند، اما هر روز که می‌گذرد تعدادشان کمتر می‌شود. رفاهی که زمانی در آمریکا وجود داشت، برای خیلی‌ها سمبل بود، اما امروز وضعیت در آمریکا تغییر کرده و دیگر آن جذابیت گذشته را ندارد.

صنعت مالی: اگر ونزوئلا نفت و گاز نداشت، آمریکا به سمت حمله نظامی پیش می‌رفت؟

قطعاً منابع نفتی ونزوئلا باعث تحریک ترامپ برای دخالت در این کشور شده است. شما ببینید، کوبا هیچ چیزی ندارد و بیش از شش دهه است که تحت تحریم است، ولی هیچ اراده‌ای برای حمله به آنجا وجود ندارد، چون نفت ندارد. نفت برای ونزوئلا دردسر شده است. رئیس‌جمهور مادورو هم گفته اگر ما نفت نداشتیم، آمریکایی‌ها سراغ ما نمی‌آمدند. ونزوئلا علاوه بر منابع عظیم نفت، منابع طلا، الماس و حتی خاک‌های نادر و کمیاب هم دارد و همین‌ها باعث طمع آمریکایی‌ها برای مداخله و نفوذ در این کشور شده است.