دولت در مدیریت اقتصادی جنگ 12 روزه بی‌نظیر عمل کرد

عزت‌الله یوسفیان‌ملا، کارشناس مسائل اقتصادی و نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با صنعت مالی، با اشاره به ضرورت مدیریت اقتصادی در شرایط بحران و جنگ، عملکرد دولت در جنگ تحمیلی دوازده‌روزه اخیر را «بی‌نظیر» توصیف کرد.

وی گفت: اقدامات دولت از ابتدای این جنگ، به‌ویژه در حوزه رساندن کالا و خدمات، کاملاً بی‌نظیر بود. صف‌های بنزین که در روزهای نخست، یعنی همان جمعه اول، تشکیل شد، به‌سرعت مدیریت شد. البته منظور من از جنگ دوازده‌روزه اخیر است، نه جنگ هشت‌ساله؛ اما اگر بخواهیم مقایسه کنیم، باید بگوییم که در زمان دفاع مقدس هم توزیع کالا از طریق کوپن، سیستم‌های بازرگانی و نظارت دقیق، بسیار حساب‌شده انجام می‌شد.

کارشناس اقتصادی افزود: در آن دوران، همه‌چیز حتی نفت و روغن تحت نظارت کوپنی قرار داشت. امروز هم در این جنگ، دولت نشان داد که برنامه دارد. تصور نمی‌کردم صف‌هایی که از نان و نانوایی گرفته تا بنزین تشکیل شده بود، این‌قدر زود مدیریت شود. بحث نان، نانوایی‌ها، اعتراضات نانواها، همه این‌ها از روز اول مطرح شد، اما وقتی کنار هم بگذاریم، باید گفت بینی‌وبین‌الله اقدامات صورت‌گرفته بی‌نظیر بود.

یوسفیان‌ملا ادامه داد: من روز دوم و سوم در سطح شهر بودم. بعضی پمپ‌بنزین‌ها را بازدید کردم؛ فکر کردم تعطیل‌اند، ولی خلوت بودند. هر کس هر چقدر بنزین می‌خواست، می‌گرفت. البته ممکن است در برخی نقاط، اقدامات سلیقه‌ای شده باشد، مثل اینکه بیشتر از ده لیتر ندادند، اما آن لحظه، بنزین همه‌چیز بود. مردم می‌خواستند ماشین‌شان پر باشد و آماده باشند.

وی اظهار کرد: در همان حال، مراکز مهمی مثل شهران و پالایشگاه تهران هدف قرار گرفته بود و دود از آنجا بلند می‌شد. مراکز انرژی وقتی هدف قرار بگیرند، نمی‌توان به‌راحتی آن‌ها را خاموش کرد. باید بسوزند تا تمام شوند. هر چقدر هم آب بریزید، بدتر می‌شود.

ابتکار دولت در افزایش اختیارات استانداران در زمان جنگ

نماینده اسبق مجلس تصریح کرد: اولین فکری که دولت کرد، این بود که به استانداران اختیار کامل داد تا برای جزئیات، نیازی به کسب اجازه نداشته باشند. وقتی سوخت رسید، شرایط کاملاً عادی شد. ما فقط یک یا دو روز در نانوایی‌ها مشکل داشتیم. بعد از آن، دیگر اتفاقی نیفتاد.

یوسفیان‌ملا گفت: اگر صف‌هایی که روز اول و دوم برای بنزین و نان تشکیل شد ادامه می‌یافت، ما باید سه تا چهار هفته بعد از آتش‌بس هم مشکل را تحمل می‌کردیم. اما اقدام دولت در این زمینه، بی‌نظیر و مثال‌زدنی بود.

وی افزود: من که چند دوره نماینده مجلس بودم و دوران دفاع مقدس را هم تجربه کرده‌ام، می‌دانم بنزین کوپنی، نان کوپنی، شرایط توزیع چگونه بود. اما این‌بار، مسئله اقتصادی مردم را آسوده‌خاطر کرد.

کارشناس اقتصادی تأکید کرد: مردم نیز در این بحران محبت و لطف خود را نشان دادند. همان روزهای اول، خیلی‌ها به شکل داوطلبانه آب، شربت و نان توزیع می‌کردند. من خودم فیلم گرفتم که روی دیواری نوشته بودند: «دو اتاق داریم، رایگان، هر کی خواست بره شمال.» این یعنی دولت با مدیریت درست، آرامش را به مردم منتقل کرد.

یوسفیان‌ملا ادامه داد: اعصاب مردم از صدای بمب خرد می‌شد، نه از کمبود کالا. این واقعاً جای تقدیر دارد. وقتی دولت خدمتی می‌دهد، مردم می‌فهمند که توان آن وجود دارد. از این به بعد، اگر این خدمات نباشد، مردم آن را نه از روی ناتوانی که از روی کم‌کاری تلقی می‌کنند.

وی با بیان اینکه کنترل اقتصادی باید همیشه در دستور کار باشد، گفت: انقلاب کبیر فرانسه از گرانی نان شروع شد. ما هم اگر نان در روز دوم یا سوم کم‌بود پیدا می‌کرد، تبعات روانی سنگینی داشت. اما همه‌چیز با حساب و برنامه جلو رفت.

این کارشناس اقتصادی افزود: اصل سوخت بود. اگر سوخت نمی‌رسید، هیچ‌چیز پیش نمی‌رفت. با اینکه بحث اعتصاب کامیون‌داران مطرح بود، ولی اصلاً انگار نه انگار. همه با هماهنگی، شروع به جابه‌جایی کالا کردند.

وی تصریح کرد: هیچ استان یا شهری نبود که بگوید کمبود داریم. ما با نمایندگان سابق در تماس بودیم، هیچ‌کس چنین چیزی نگفت. تنها مشکلی که بود، مربوط به پروازها و مسائل امنیتی آن‌ها بود.

مقایسه جنگ هشت ساله با دوازده روزه

یوسفیان‌ملا با مقایسه‌ای میان جنگ هشت‌ساله و بحران اخیر گفت: در جنگ تحمیلی، تهران را شاید سه یا چهار بار زدند. اما در این دوازده روز، لحظه‌ای نبود که صدا قطع شود. هر لحظه، هر جا، هر نقطه، هدف بود. ولی کالا به دست مردم رسید.

نماینده اسبق مجلس گفت: مردم هم نشان دادند که صبوری و ظرفیت بالایی دارند. من خودم دیدم که در اتوبان شهید بابایی تا پری، دوازده کیلومتر صف ماشین بود. مردم ده تا پانزده ساعت در صف ماندند، بدون بوق، بدون اعتراض، بدون داد و فریاد.

وی افزود: دولت هم نشان داد که توان مدیریت دارد. اگر به هر دلیلی در آینده خدمتی داده نشود، مردم می‌دانند که این نه از روی ناتوانی، که از سهل‌انگاری است. این اتفاق باعث شد توقع مردم بالا برود.

یوسفیان گفت: آمادگی برای شرایط احتمالی آینده ضروری است. یک دستگاه نظامی آمده و پهپاد و موشک ساخته، اما آیا به همان میزان برای مردم پناهگاه ساخته شده؟ آیا آموزش داده شده که اگر اتفاقی افتاد، چه کنند؟

وی افزود: در دهه ۶۰، آقای هاشمی رفسنجانی در نماز جمعه گفت مترو تهران باید کارکرد پناهگاه هم داشته باشد. ولی امروز، حتی بعضی ورودی‌های مترو را بسته‌اند. برق برود، چه کسی می‌داند باید چه کار کند؟ هیچ کار ساختاری در این زمینه انجام نشده است.

یوسفیان‌ملا تصریح کرد: آمادگی باید فقط نظامی نباشد. دولت باید به موازات توان دفاعی، برای مردم هم آموزش، پناهگاه و امکانات فراهم کند. اگر دولت به موقع نیاید و آموزش ندهد، ابتکار عمل می‌افتد دست دشمن.

وی افزود: وقتی هزاران موشک ساخته‌ایم، یعنی آمادگی دفاع داریم. اما اگر برای مردم هیچ تمهیدی نیندیشیده‌ایم، یعنی دفاع ما ناقص است. ما نمی‌توانیم بگوییم مسئله تمام شده. مسئله ادامه دارد، آن‌ها اهداف خودشان را دارند، و قطعاً باز هم اقدام می‌کنند.

انتقاد از رسانه ملی

کارشناس اقتصادی در ادامه با انتقاد از رسانه ملی گفت: صداوسیما در این بحران اصلاً آمادگی نداشت. مردم باید اطلاعات را از رسانه داخلی بگیرند، نه از شبکه‌های خارجی. صداوسیما باید آموزش‌های لازم را بدهد، نه اینکه فقط چند مجری بیاورند و درباره اشخاص صحبت کنند.

وی تأکید کرد: ما شبکه داریم، اما در این شرایط هیچ برنامه‌ای برای حفظ جان و مال مردم پخش نشد. هیچ تحلیل درستی ارائه نشد. مجری می‌آمد، حرف می‌زد، اما آموزش و آگاهی برای مردم نبود.

یوسفیان افزود: البته بخشی از این ناتوانی، به نیرنگ دشمن برمی‌گردد. آن‌ها طوری برنامه‌ریزی کرده بودند که کسی باور نمی‌کرد این اتفاق‌ها بیفتد. از رئیس‌جمهور آمریکا گرفته تا فلان مسئول در آن دخیل بودند. حتی توییت‌ها هماهنگ شده بود.

وی در پایان گفت: دولت نشان داد که می‌تواند. حالا باید در بخش آمادگی غیرنظامی، پدافند غیرعامل و آموزش عمومی هم وارد شود. مردم باید بدانند در شرایط بحران، چه کنند. شهرداری‌ها، صداوسیما، همه باید پای کار بیایند. شهرهای بزرگ به‌ویژه تهران، اصفهان، شیراز، باید آمادگی کامل داشته باشند. امید داریم دولت با همین توان و روحیه، این مسیر را هم با موفقیت طی کند.