در اقدامی غیرمنتظره و خلاف روند جهانی، تعرفه واردات خودروهای برقی در ایران از ۴ درصد به ۱۰۰ درصد افزایش یافته است. این تصمیم که به معنای افزایش ۲۵ برابری هزینه واردات خودروهای برقی است، نهتنها صنعت خودروهای پاک را در ایران تهدید میکند، بلکه اهداف کاهش آلودگی هوا و توسعه پایدار را نیز تحت تأثیر قرار میدهد.
به گزارش صنعت و مالی، این تصمیم در حالی اتخاذ شده که کشورهای پیشرو در جهان با ارائه مشوقهای مالی و توسعه زیرساختهای شارژ، بهسرعت در حال جایگزینی خودروهای فسیلی با خودروهای برقی هستند. پیش از این، تعرفه واردات خودروهای برقی در ایران تنها ۴ درصد و خودروهای هیبریدی ۱۵ درصد بود.
این افزایش ناگهانی تعرفه با ماده ۹ قانون هوای پاک ایران که بر لزوم حمایت از خودروهای برقی و هیبریدی تأکید دارد، در تضاد است. این قانون دولت را موظف کرده تا با ارائه مشوقهایی مانند معافیت مالیاتی و تسهیلات ویژه، تولید و واردات خودروهای پاک را تسهیل کند.
در سطح جهانی، کشورهایی مانند چین، اتحادیه اروپا و آمریکا با ارائه یارانه و معافیتهای مالیاتی، شهروندان را به خرید خودروهای برقی تشویق میکنند. برخی کشورها مانند نروژ و هلند حتی برنامههایی برای توقف کامل فروش خودروهای بنزینی تا سالهای آینده دارند.
افزایش تعرفه خودروهای برقی و هیبریدی پیامدهای منفی گستردهای برای اقتصاد و محیط زیست ایران خواهد داشت:
با گرانشدن خودروهای برقی، تقاضا برای خودروهای بنزینی و دیزلی افزایش خواهد یافت. این موضوع نهتنها باعث افزایش مصرف بنزین و تشدید ناترازی سوخت میشود، بلکه آلودگی هوا در شهرهای بزرگ را نیز بدتر خواهد کرد.
آلودگی هوا یکی از عوامل اصلی مرگومیر زودرس در ایران است. کاهش خودروهای برقی و هیبریدی باعث افزایش بیماریهای تنفسی و قلبی و در نتیجه افزایش هزینههای درمانی خواهد شد.
این تصمیم باعث میشود تولیدکنندگان داخلی و واردکنندگان خودروهای برقی با چالشهای جدی مواجه شوند و انگیزهها برای سرمایهگذاری در این بخش کاهش یابد.
مسئولان کشور هنوز توضیح شفافی درباره دلیل این افزایش ناگهانی تعرفهها ارائه نکردهاند. برخی تحلیلگران معتقدند که دولت در تلاش است تا با افزایش درآمدهای گمرکی، بخشی از کسری بودجه خود را جبران کند. با این حال، این استدلال در بلندمدت میتواند آسیبهای جدیتری به اقتصاد و محیط زیست کشور وارد کند.
این تصمیم در شرایطی اتخاذ شده که انتظار میرفت ایران نیز با اتخاذ سیاستهای حمایتی، به گسترش حملونقل پاک و کاهش آلودگی هوا کمک کند. اما افزایش ۲۵۰۰ درصدی تعرفه خودروهای برقی، نهتنها این امیدها را از بین برده، بلکه صنعت خودروهای پاک را نیز در معرض خطر قرار داده است.