افزایش قیمت بنزین شوک شدیدی به اقتصاد وارد می‌کند

آلبرت بغزیان، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با صنعت مالی، درباره ضرورت بازنگری در شیوه پرداخت یارانه‌ها گفت: هر نوع تعدیلی که در یارانه‌ها انجام شود همه بخش‌ها اعم از یارانه کالایی و انرژی را شامل می‌شود ولی تجربه نشان داده اینگونه تعدیل‌ها اثرگذار نخواهد بود تا زمانی که ثبات اقتصادی وجود داشته باشد. اگر دولت به دنبال اعمال اصلاحات در بخش یارانه است باید تورم را حداقل تا هشت درصد کاهش دهد در غیر این صورت نتیجه عکس خواهد گرفت و دوباره با جهش قیمت‌ها مواجه خواهیم شد.

وی افزود: در کشور ما تورم جلوتر از قدرت خرید مردم بوده و پس از مدتی یارانه‌ها هم دیگر پاسخگوی قدرت خرید مردم نبوده است. به عنوان مثال یارانه 45 هزار تومانی پس از سال‌ها به 300 یا 400 هزار تومان افزایش پیدا کرد ولی چون تورم مهار نشد عملاً این افزایش مبلغ یارانه پاسخگوی سفره مردم نبود و حتی اثر عکس هم به دنبال داشت.

افزایش قیمت بنزین و تشدید تورم

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه افزایش قیمت بنزین در شرایط کنونی اصلاً به صلاح نیست، اظهار کرد: افزایش قیمت بنزین و دیگر حامل‌های انرژی اثر معکوس در پی خواهد داشت و به نظر من بهتر است در شرایط کنونی دولت جدید دست به چنین اقدامی نزند. چون اقتصاد ایران درگیر شوک‌های متعدد سیاسی و اجتماعی است حتی اگر مبلغ یارانه‌ها هم افزایش پیدا کند هیچ اثرگذاری نخواهد داشت. به یاد داریم وقتی ارز ترجیحی حذف شد چقدر قیمت‌ها افزایش پیدا کرد و لذا آزموده را آزمودن خطاست.

بغزیان گفت: اینکه برخی فکر می‌کنند با افزایش قیمت سوخت معضل کسری بودجه دولت حل می‌شود کاملاً تفکر اشتباهی است چون دولت مجبور می‌شود پس از مدتی برای حمایت از قدرت خرید مردم دوباره یارانه‌های غیرمستقیم را افزایش دهد و به همین خاطر نه تنها کسری بودجه رفع نشده بلکه هزینه‌های دولت هم دوباره افزایش پیدا می‌کند.

وی با اشاره به صحبت‌های اخیر مقامات دولتی درباره ارزان بودن قیمت بنزین در ایران اظهار کرد: اینکه آقایان پزشکیان و عارف گلایه می‌کنند که دولت بنزین را با دلار آزاد خریداری می‌کند و با قیمت 1500 یا 3000 تومان به فروش می‌رساند، گلایه درستی است ولی باید در نظر داشت حقوق و دستمزد یک کارگر و یا کارمند چقدر است؟ دولت میانگین حقوق‌ و دستمزدها را با کشورهای حاشیه خلیج فارش متناسب سازد و سپس قیمت بنزین را آزاد کند و یا حتی یارانه‌های مستقیم و غیرمستقیم را متوقف سازد. وقتی حقوق و دستمزدها خط فقر را هم پوشش نمی‌دهد سخن گفتن از افزایش بنزین اشتباه خواهد بود.

فناوری‌ها به‌روز شوند

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ادامه داد: از سوی دیگر فناوری‌های مورد استفاده و خودروهایی که در ایران تولید می‌شوند بهینه نیستند و مصرف بسیار زیادی دارند؛ دولت بازار داخلی خودرو را از خودروهای برقی اشباع کند و فناوری تولید خودرو را به‌روز کند تا افزایش قیمت بنزین تأثیری بر تورم بخش حمل و نقل نداشته باشد. ما بدون اینکه زیرساخت‌ها و پیش‌شرط‌ها را رعایت کنیم مستقیماً به سراغ ابزار قیمت می‌روریم و همین مسئله تأثیر منفی و تبعات سیاسی و اجتماعی به دنبال دارد.

بغزیان با بیان اینکه دولت به درآمدهای نفت و گاز دسترسی دارد و نباید به دنبال سود خود باشد، گفت: درآمد دولت‌ها از بخش فروش نفت و گاز کم نیست و از همه مهمتر آنکه مالیات هم دریافت می‌کند پس یارانه‌ای که دولت به حامل‌های انرژی می‌پردازد از محل درآمدهای اوست. دولت زمانی می‌تواند یارانه انرژی را متوقف کند که فقط درآمد مالیاتی داشته باشد مانند آن چیزی که در اروپا و دیگر کشورهای توسعه‌یافته در جریان است.

وی بیان کرد: دولت یا باید درآمدهای نفتی را مستقیم به مردم پرداخت کند، یا در قالب یارانه آن را بپردازد و یا اینکه آن را در حوزه توسعه زیرساخت‌ها هزینه کند و به غیر از این سه چطور می‌خواهد درآمد نفت را توزیع کند؟ همانطور که گفتم دولت درآمدهای مردم را افزایش دهد و یارانه‌ها را هم متوقف کند و درآمدهای نفتی را هم در حوزه زیرساختی سرمایه‌گذاری کند ولی وقتی چنین اتفاقی رخ نداده نباید به افزایش قیمت بنزین فکر کرد.

بیشتر بخوانید:

• نظر رییس جمهور درباره قیمت بنزین غوغا کرد+ فیلم
• برنامه دولت برای افزایش قیمت بنزین در سال آینده چیست؟