هزینه نامشخص انتقال آب؛ زنگ خطر برای رقابت‌پذیری فولاد ایران
کارشناس حوزه فولاد، با اشاره به طرح انتقال آب از جنوب کشور هشدار داد که این پروژه بدون شفاف‌سازی درباره قیمت تمام‌شده آب، می‌تواند هزینه تولید فولاد را افزایش داده و توان رقابتی صنایع فولادی را در بازارهای جهانی تضعیف کند.
کیوان جعفری، کارشناس حوزه فولاد، درباره طرح انتقال آب از جنوب کشور اظهار کرد: این روش لزوماً به کاهش مصرف آب در صنایع فولادی منجر نخواهد شد، زیرا صرفاً مشکل کمبود آب واحدهای فولادی را برطرف می‌کند و ابزار کاهش مصرف نیست.
طبق استانداردهای بین‌المللی، قیمت هر متر مکعب آب مورد استفاده در صنایع باید حدود یک دلار باشد؛ رقمی که با نرخ فعلی ارز معادل ۱۱۰ تا ۱۱۵ هزار تومان است و بنابراین قیمت استاندارد آب صنعتی در ایران نباید بیش از حدود ۱۱ هزار تومان باشد.
وی افزود: مشخص نیست که هزینه واقعی انتقال آب برای صنایع فولادی چقدر تمام می‌شود و این پرسشی است که فولادسازان باید شفاف به آن پاسخ دهند.
هرچه مسیر انتقال آب طولانی‌تر باشد، قیمت تمام‌شده بالاتر می‌رود و همین مسئله می‌تواند پروژه‌های انتقال آب به نقاط دوردستی مانند سنگان را با چالش جدی مواجه کند. وی تأکید کرد: با توجه به فاصله زیاد برخی نواحی، قیمت نهایی آب احتمالاً بالا خواهد بود و صنایع ناچارند برای کاهش هزینه‌ها به فکر صرفه‌جویی واقعی باشند.
جعفری در بخش دیگری از سخنان خود درباره الزامات حرکت به سمت فولاد سبز تصریح کرد: برای اینکه یک زنجیره فولاد به‌عنوان «سبز» شناخته شود باید تمام مراحل آن ثبت و قابل ردیابی باشد، اما فعالیت معدنکاری در ایران هنوز با استانداردهای سبز فاصله زیادی دارد؛ چراکه ماشین‌آلات الکتریکی یا برقی در این بخش وجود ندارد و بهره‌برداری‌ها عمدتاً با ماشین‌های دیزلی صورت می‌گیرد.
وی گفت: در بخش فولادسازی، حرکت‌های قابل‌توجهی برای کاهش آلودگی آغاز شده و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر می‌تواند نقش مهمی در این مسیر داشته باشد.
به گفته او، احداث نیروگاه‌های خورشیدی توسط شرکت‌های بزرگ فولادی مانند فولاد مبارکه در حال انجام است و این روند مشابه تحولاتی است که در کشورهای حاشیه خلیج فارس، به‌ویژه عمان، امارات متحده عربی و عربستان سعودی جریان دارد. این سه کشور، خصوصاً عربستان و امارات، سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای در توسعه نیروگاه‌های خورشیدی انجام داده‌اند و به‌سرعت در مسیر تولید فولاد سبز پیش می‌روند.
این کارشناس فولاد با بیان اینکه اساس ماجرا به همان مسئله قیمت تمام‌شده بازمی‌گردد، اظهار کرد: باید به‌صورت دقیق اعلام شود که هر متر مکعب آب انتقالی چه قیمتی برای صنایع دارد. اگر هزینه انتقال بالاتر از نرخ جهانی باشد، فولاد تولیدشده عملاً امکان رقابت در بازارهای جهانی را از دست می‌دهد.
جعفری ادامه داد: هم‌اکنون بسیاری از فولادهای ساده‌ای که ایران قصد صادرات آنها را دارد، به دلیل قیمت تمام‌شده بالا توان رقابت ندارند و کشور مجبور است آنها را با قیمتی کمتر از نرخ واقعی عرضه کند؛ موضوعی که فارغ از تحریم‌ها، به ساختار هزینه‌ای صنعت فولاد مربوط می‌شود. نیروی انسانی مازاد در برخی واحدهای قدیمی، هزینه تأمین مواد اولیه مانند سنگ آهن، و همچنین هزینه تأمین انرژی یعنی برق، گاز و آب، همگی قیمت تمام‌شده فولاد را به‌طور جدی افزایش می‌دهند.
وی اظهار کرد: این پروژه تنها زمانی توجیه اقتصادی دارد که قیمت آب از نرخ استاندارد جهانی—یعنی حدود یک دلار برای هر متر مکعب—فراتر نرود و حتی بهتر است پایین‌تر از این نرخ باشد.
منبع:ایکنا