شیوه‌نامه عرضه بنزین سوپر ابلاغ شد
بورس انرژی اول شهریور ماه از ابلاغ شیوه‌نامه عرضه بنزین سوپر در این بورس و کشف قیمت آن از سازوکار بازار خبر داد؛ این در حالی است که بررسی قیمت بنزین معمولی عرضه شده در بورس انرژی طی دو سال اخیر نشان می‌دهد نرخ این محصول ۳ برابر شده است.
به گزارش صنعت مالی، محمدرضا عارف معاون اول رئیس جمهور ۲۲ آبان سال گذشته آیین‌نامه اجرایی تبصره ۸ ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۳ کل کشور در خصوص محل مصرف منابع حاصل از درآمد فروش فرآورده‌های نفتی را به دستگاه‌های ذیربط ابلاغ کرد. ماده ۹ این آیین‌نامه درباره صدور مجوز واردات بنزین سوپر از سوی اشخاص حقوقی بخش خصوصی بود که متن آن به این شرح است:
ماده ۹ـ واردات و توزیع بنزین ویژه (سوپر) توسط اشخاص حقوقی دارای مجوز از وزارت نفت با قیمت غیریارانه‌ای به صورت مجزا از زیرساخت‌های توزیع سوخت یارانه‌ای، با رعایت قوانین و مقررات مجاز است.
فقط کشف قیمت از بستر بورس انرژی صورت می‌گیرد
هفتم مرداد امسال محمد نظیفی مدیرعامل بورس انرژی درباره عرضه بنزین سوپر در بازار سرمایه و از بستر بورس انرژی اظهار کرد: برای عرضه بنزین سوپر با شرکت ملی پالایش و پالایش فرآورده‌های نفتی مذاکراتی داشتیم که بعد از واردات بین توزیع‌کنندگان بر اساس مکانیسم بازار و به صورت رقابتی در تابلوی بنزین سوپرِ بورس انرژی، کشف قیمت انجام شود.
مدیرعامل بورس انرژی خاطرنشان کرد: در حال حاضر بنزین سوپر در جایگاه‌های سوخت عرضه نمی‌شود و امیدواریم این فرآیند از مسیر بازار طی شود تا بدون هیچ حاشیه‌ای که رانت اقتصادی برای افراد خاصی ایجاد کند و با تکیه بر سازوکار بازار این کالا به دست مردم برسد.
این مقام مسئول در بازار سرمایه اضافه کرد: واردکنندگان بنزین سوپر مجوزهای واردات را از شرکت ملی پخش و پالایش دریافت می‌کنند؛ اینها در بورس انرژی عرضه‌کننده خواهند بود و خریداران این محصول از بورس انرژی، شرکت‌های توزیع‌کننده بنزین سوپر میان جایگاه‌داران خواهند بود.
نظیفی تأکید کرد: ما در بورس انرژی فقط به عنوان تابلوی کشف نرخ میان واردکننده و توزیع‌کننده ایفای نقش خواهیم کرد. در گام‌های بعدی می‌توان جایگاه‌داران را نیز به این بخش اضافه کرد.
بنزین سوپر شاید لیتری ۵۰ هزار تومان
درباره نرخ گذاری بنزین سوپر وارداتی توسط بخش خصوصی، محسن پاک‌نژاد وزیر نفت شنبه ۲۵ مرداد در حاشیه نشست هیأت دولت به خبرنگاران گفت: بنزین سوپر (ویژه) در جایگاه‌های خاص و به‌صورت آزاد عرضه می‌شود و قیمت آن بر اساس هزینه تمام‌شده و حاشیه سود بخش خصوصی تعیین خواهد شد. این رقم با توجه به هزینه خرید، حمل‌ونقل و سایر هزینه‌ها ممکن است به بیش از ۵۰ هزار تومان در هر لیتر برسد.
ابلاغ شیوه‌نامه عرضه بنزین سوپر در بورس انرژی
سرانجام یکم شهریور شرکت بورس انرژی ایران اعلام کرد: طی روزهای اخیر شیوه‌نامه تامین و توزیع بنزین ویژه (سوپر) از سوی وزارت نفت به بورس انرژی ایران ابلاغ شد که مجوز واردات و توزیع این فرآورده توسط شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران برای اشخاص حقوقی واجد شرایطی که درخواست خود را در درگاه ملی مجوزها ثبت کنند، صادر می‌شود که دارا بودن حداقل ۳ سال سابقه کاری مرتبط با یکی از فعالیت‌های صادرات، واردات، تولید یا توزیع فرآورده‌های نفتی از جمله شرایط لازم جهت درخواست مجوز واردات و از اصلی‌ترین الزامات آن است.
بر اساس این شیوه‌نامه، قیمت‌گذاری رقابتی برای عرضه بنزین ویژه به مصرف‌کنندگان نهایی توسط دارنده مجوز توزیع مجاز است و وزارت نفت و شرکت‌های تابعه ذیربط مجاز به دخالت در امر قیمت‌گذاری نیستند و بورس انرژی ایران نیز اعلام کرده که از زیرساخت‌های مناسب در رینگ بین‌الملل بازار فیزیکی بورس انرژی برای برگزاری عرضه بنزین ویژه (سوپر) برخوردار است.
دستاورد دو سال عرضه بنزین در بورس انرژی چه بود؟
اگرچه عرضه بنزین سوپر در بورس انرژی برای نخستین بار است که انجام می‌شود اما در سال‌های اخیر و حتی سه ماهه نخست امسال، بنزین معمولی در بورس انرژی عرضه می‌شد که نگاهی به آمارهای اعلام شده از سوی بورس انرژی از تیر ماه ۱۴۰۲ تا تیرماه امسال در گزارش‌های ماهانه این شرکت، بیانگر موارد زیر است:
آغاز عرضه از تیرماه ۱۴۰۲ – دامنه قیمتی در محدوده لیتری ۳۰ هزار تومان
– در تیرماه ۱۴۰۲ قیمت هر لیتر بنزین در بورس انرژی بین ۱۹ هزار و ۴۰۰ تومان تا ۲۰ هزار و ۵۰۰ تومان در نوسان بود
– حداقل قیمت کشف شده بنزین در رینگ داخلی بورس انرژی طی معاملات آبان ۱۴۰۲ به لیتری ۲۴ هزار تومان کاهش می‌یابد اما مهر ماه همان سال (۱۴۰۲) این رقم ۳۲ هزار تومان بود
– در بهمن ۱۴۰۲ بنزین در بورس انرژی به لیتری ۲۸ هزار تومان رسیده بود
– در اسفند ۱۴۰۲ اگرچه نرخ بنزین در رینگ داخلی بورس انرژی همان لیتری ۳۰ هزار تومان به فروش می‌رسد اما در رینگ بین‌الملل ۱۰ هزار تن بنزین پتروشیمی شازند لیتری ۱۱۳ دلار و ۳ سنت فروخته شد در حالی که ۱۰ هزار تن بنزین پتروشیمی شازند در دی ماه ۱۴۰۲ در رینگ بین‌الملل لیتری ۳۰ دلار کشف قیمت شده بود که نشان‌دهنده رشد بیش از ۴ برابری قیمت بنزین در رینگ بی‌الملل طی دو ماه بوده است.
ورود به دامنه قیمتی زیر ۴۵ هزار تومان در سال ۱۴۰۳
– در خرداد ۱۴۰۳ بنزین پتروشیمی شازند در رینگ بین‌الملل بورس انرژی نیز عرضه می‌شود که ۱۰ هزار تن از این محصول با قیمت لیتری ۶۲ دلار و ۳ سنت به فروش می‌رسد
– در آذر ماه ۱۴۰۳ کشف قیمت بنزین پالایشگاهی زیر ۴۰ هزار تومان در هر لیتر بوده و ارزانترین کشف قیمت انجام شده به لیتری ۳۲ هزار تومان برمی‌گردد ولی در آبان حداقل قیمت ۳۱ هزار تومانی هم اتفاق می‌افتد.
– دی ماه ۱۴۰۳ بنزین در بورس انرژی به لیتری ۴۳ هزار تومان فروخته شد
بر این اساس در سال ۱۴۰۳ شاهد تغییرات ناگهانی قیمت بنزین در رینگ بین‌الملل تنها ظرف ۵ ماه هستیم.
بنزین بورسی در سال ۱۴۰۴ – عرضه گرانترین بنزین در فروردین
– ارزانترین نرخ کشف شده بنزین امسال در اردیبهشت با ۴۳ هزار و ۵۰۰ تومان در هر لیتر و گرانترین بنزین بورسی امسال لیتری ۶۲ هزار تومان در فروردین ماه بوده است.
– در ماه‌هایی که خریدار بیشتر بوده، قیمت‌ها کمتر بوده اما اغلب تعداد خریداران هر بار عرضه بنزین معمولی در بورس انرژی در هر ماه کمتر از ۵ شخص بوده است.
– در اردیبهشت امسال یک شرکت پتروپالایش در ماهشهر نیز به جمع عرضه‌کنندگان بنزین در بورس اضافه شد.
– فقط محصول ۳ شرکت پتروشیمی امیرکبیر (از شرکت‌های تابعه شرکت ملی پتروشیمی و زیرمجمعه مجتمع پتروشیمی بندر امام خمینی (ره)) پتروشیمی ایلام و پتروشیمی شازند عرضه شده اند.
– همه بنزین‌های عرضه و فروخته شده از بستر بورس انرژی در شرکت‌های پتروشیمی (بنزین پتروشیمی) تولید شده و هیچ محصول بنزین پالایشگاهی در بورس انرژی ارائه نشده است.
نگاهی به تحولات قیمتی صورت گرفته در بنزین عرضه شده در بورس انرژی می توان گفت که قیمت بنزین در فاصله زمانی دو سال از تیر ماه ۱۴۰۲ تا تیر ماه ۱۴۰۴ در رینگ داخلی بورس انرژی رشد ۳ برابری (۳۰۰ درصدی) داشته است.
بنزین ویژه (سوپر) وارداتی چه ویژگی هایی دارد؟
بر اساس شیوه نامه تامین و توزیع بنزین ویژه (سوپر) که اواخر سال گذشته از سوی وزارت نفت به بورس انرژی ایران ابلاغ شد، بنزین سوپر با رعایت استاندارد یورو پنج، استاندارد ملی 22920 و درجه اکتان بیشتر و مساوی 95 به عنوان بنزین «ویژه» تعریف شده است.
همچنین مجوز واردات و توزیع این فرآورده توسط شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران برای اشخاص حقوقی واجد شرایطی که درخواست خود را در درگاه ملی مجوزها ثبت کنند، صادر می‌شود.
سابقه کاری حداقل سه سال مرتبط با یکی از فعالیت‌های صادرات، واردات، تولید یا توزیع فرآورده‌های نفتی از جمله شرایط لازم جهت درخواست مجوز واردات است. انعقاد قرارداد معتبر (واگذاری مدیریت زنجیره تامین و توزیع فرآورده‌های نفتی) با شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران نیز یکی از شرایط لازم جهت ثبت درخواست مجوز توزیع در درگاه ملی مجوزها است و مدت اعتبار مجوزهای مذکور حداکثر یکساله با قابلیت تمدید می‌باشد.
قیمت‌گذاری رقابتی برای عرضه بنزین ویژه به مصرف‌کنندگان نهایی توسط دارنده مجوز توزیع مجاز است و وزارت نفت و شرکت‌های تابعه ذیربط مجاز به دخالت در امر قیمت‌گذاری نیستند.
بیشتر بخوانید