تزریق نقدینگی مستقیم به بورس سیاستی ناکارآمد و غیرکارشناسی است
فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه، با انتقاد از تزریق مستقیم نقدینگی به بورس، این روش را ناکارآمد و غیرکارشناسی خواند و تاکید کرد که حمایت غیرمستقیم از طریق نهادهای مالی، راهکار بهتری برای بهبود شرایط بازار سرمایه است.
فردین آقابزرگی، کارشناس بورس، در گفت‌وگو با صنعت مالی، با تأکید بر اینکه وضعیت کنونی اقتصاد کشور به خصوص بورس تنها محدود به چند متغیر نیست، گفت: عوامل متعددی بر وضعیت اقتصادی اثرگذار هستند که اگر بخواهیم مهم‌ترین آنها را اولویت‌بندی کنیم، نرخ رشد اقتصادی، نرخ تورم، رشد نقدینگی و میزان دخالت و مشارکت دولت در امور اقتصادی از جمله مهم‌ترین المان‌ها محسوب می‌شوند.
وی در پاسخ به پرسش درباره وضعیت فعلی بازار بورس گفت: بازار سرمایه در شرایط بلاتکلیفی قرار دارد و این موضوع صرفاً به بورس محدود نیست، بلکه اقتصاد کشور و حتی سیاست‌های داخلی و برنامه‌های توسعه‌ای مانند برنامه هفتم نیز تحت تأثیر مسائل ژئوپلیتیک و نظامی هستند و در وضعیت نامشخص به سر می‌برند.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: یکی از عوامل کلیدی تأثیرگذار بر بازار سرمایه، تغییرات در سیاست‌های پولی و مالی دولت است که از طریق بانک مرکزی اعمال می‌شود. سیاست‌های انقباضی یا انبساطی، تزریق پول و حمایت مستقیم یا غیرمستقیم از بنگاه‌ها و صنایع، همگی المان‌هایی هستند که اثرات قابل توجهی بر بازار دارند.
آقابزرگی با انتقاد از روش‌های تزریق نقدینگی مستقیم به بازار گفت: ایران تنها کشوری است که به طور مستقیم منابع نقدی را به بازار سرمایه تزریق می‌کند. مطالعات تطبیقی نشان می‌دهد در سایر بورس‌های دنیا، دولت‌ها به جای دخالت مستقیم، از طریق تقویت صندوق‌های تضمین، نهادهای مالی مانند مارکت میکرها و منیجرها، که توانایی پاسخگویی به تعهدات خود در بازار سرمایه را دارند، حمایت می‌کنند.
وی افزود: تزریق مستقیم پول برای تغییر قیمت سهام و دخالت مستقیم در بازار، روشی نامناسب است. نمونه آن در شش ماه دوم سال ۱۳۹۹ تجربه شده است که متأسفانه موفقیت‌آمیز نبود و به جز هدر رفت منابع و ایجاد مشکلات برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، نتیجه‌ای در بر نداشت.
آقابزرگی با اشاره به روند فعلی بازار گفت: با وجود تزریق حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان به بازار، شاهد خروج بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان پول حقیقی بوده‌ایم که نمونه بارز سیاست ناصحیح و غیرکارشناسی است.
وی روش مناسب‌تر را تزریق نقدینگی به صورت غیرمستقیم از طریق تقویت نهادهای مالی مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های سرمایه‌گذاری دانست و تأکید کرد: صندوق‌هایی که هدفشان کنترل شاخص است، نباید تنها روی شاخص تمرکز کنند و بازار را رها کنند، بلکه باید اجازه دهند بازار روند طبیعی خود را طی کند.
آقابزرگی همچنین راهکارهای زیرساختی از جمله افزایش دامنه نوسان قیمت و تغییر حجم مبنا را پیشنهاد داد و گفت: بازار نباید به حال خود رها شود، اما نباید با تزریق بی‌رویه نقدینگی مقاومت کنیم. اگر بازار گرایش به افزایش عرضه دارد، باید این روند طبیعی دنبال شود و از هدر رفت منابع مالی جلوگیری شود.
وی در پایان به چالش‌های قیمت‌گذاری دستوری اشاره کرد و گفت: این موضوع سال‌هاست که بازار سرمایه را با مشکل مواجه کرده است. کنار گذاشتن یا کاهش قیمت‌گذاری دستوری می‌تواند موجبات بهبود شرایط اقتصادی و بازار سرمایه را فراهم کند. از سوی دیگر کوچک‌سازی دولت، کاهش تصدی‌گری‌های دولتی و مدیریت بهتر نقش دولت در اقتصاد از دیگر الزامات بهبود وضعیت بازار سرمایه است.