سایه جنگ بر اقتصاد بحران‌زده تل‌آویو؛ ۵۰۰ هزار اسرائیلی از چرخه اشتغال خارج شدند
بازار کار اسرائیل پس از جنگ با ایران به کما رفت؛ داده‌های رسمی «اداره آمار مرکزی اسرائیل» نشان می‌دهد نرخ بیکاری گسترده در ژوئن ۲۰۲۵ به بالای ۱۰ درصد جهش کرده و نیم میلیون نفر از چرخه اشتغال خارج شده‌اند.
به گزارش خبرنگار صنعت مالی، بر اساس آنچه روزنامه اقتصادی اسرائیلی کالکالیست با استناد به داده‌های رسمی «اداره آمار مرکزی» منتشر کرده، در ماه ژوئن ۲۰۲۵ (خردادماه) نرخ بیکاری در اسرائیل با جهشی دراماتیک به بالای ۱۰ درصد رسید که نتیجه مستقیم تعطیلی گسترده اقتصاد این رژیم در پی آغاز جنگ با ایران است.
به نوشته کالکالیست، این افزایش بی‌سابقه بیش از آن که ناشی از یک بحران ساختاری در بازار کار باشد، نتیجه اختلال موقت اما سنگینی است که ثبات اقتصادی داخلی را به شدت متاثر ساخته است. بر اساس آمار رسمی، نرخ بیکاری گسترده (که فراتر از تعریف کلاسیک بیکاری است) از ۴.۲ درصد در ماه مه (معادل ۱۹۶ هزار نفر) به ۱۰.۱ درصد در ژوئن جهش کرده است. این یعنی بیش از ۴۶۵ هزار نفر و در مجموع بیش از نیم میلیون اسرائیلی از بازار کار فعال خارج شده‌اند.
نکته قابل توجه این است که به گفته کالکالیست، این رقم لزوما بیانگر موج اخراج‌ها یا تعدیل‌های گروهی نیست، بلکه بیشتر بازتاب وضعیت تعطیلی اجباری واحدهای تولیدی و عدم امکان دسترسی به محل کار در مناطق مختلف است.
سقوط تاریخی نرخ اشتغال؛ بازار کار در اغما
علاوه بر جهش بیکاری، داده‌ها نشان می‌دهد که نرخ اشتغال واقعی (با حذف افراد غایب موقت) از ۶۰.۸ درصد در ماه مه به ۵۶.۸ درصد در ژوئن کاهش یافته است، یعنی حدود ۲۹۲ هزار نفر فقط در عرض یک ماه از اشتغال بازمانده‌اند. کالکالیست این داده‌ها را «بی‌سابقه» توصیف کرده و آن را نشانه‌ای از «فلج کامل فعالیت اقتصادی» می‌داند، حتی اگر این وضعیت موقتی باشد.
در مقابل، نرخ اشتغال کل که شامل افراد غایب موقت به دلایل اقتصادی نیز می‌شود، فقط اندکی کاهش یافته و از ۶۱ درصد به ۶۰.۸ درصد رسیده است. به عبارتی، شمار زیادی از شاغلان، گرچه در آمار رسمی همچنان «شاغل» به حساب می‌آیند اما در واقع دیگر کار نمی‌کنند.
آمارهای فریبنده و واقعیت نهفته
در سوی دیگر، نرخ بیکاری کلاسیک، یعنی کسانی که واقعا در جست‌وجوی کار هستند از ۳.۱ درصد (معادل ۱۴۳ هزار نفر) در ماه مه به ۲.۷ درصد (معادل ۱۲۵ هزار نفر) در ژوئن کاهش یافته است. کالکالیست این افت را روندی آشنا در سال‌های اخیر اسرائیل می‌داند و آن را نشان‌دهنده جابه‌جایی عادی شغلی در بازار کار توصیف می‌کند.
اما همین روزنامه تاکید می‌کند که آینه واقعی بحران جنگ، در نرخ بیکاری گسترده نهفته است؛ نرخی که شامل کارکنان مرخصی بدون حقوق، بیکاران ناشی از شرایط اقتصادی و حتی افرادی می‌شود که به طور کامل جست‌وجوی شغل را کنار گذاشته‌اند. از نگاه این گزارش، رسیدن این نرخ به ۱۰.۱ درصد، نشانه‌ای از یک فروپاشی اقتصادی شدید اما مقطعی است که اگر ناشی از جنگ نبود و به دلایل اقتصادی معمول اتفاق می‌افتاد، می‌توانست یک فاجعه اقتصادی تمام‌عیار تلقی شود.
پایان دورنمای ثبات اقتصادی؛ هشداری برای آینده
کالکالیست در پایان گزارش خود یادآوری می‌کند که آمار ماه ژوئیه (جولای) شاید نشان‌دهنده بازگشت تدریجی به نوعی از «روتین جنگی» باشد؛ وضعیتی که در دوره‌های تشدید درگیری با غزه هم تجربه شده بود اما حتی در آن صورت، بازگشت کامل به شرایط عادی بعید به نظر می‌رسد.
با این حال، روزنامه به لحن هشدارآمیز خود وفادار مانده و تاکید می‌کند: «آمارهای ثبت‌شده در ژوئن، گواهی جدی بر شکنندگی بازار کار اسرائیل در دوران اضطراری و امنیتی است. این وضعیت، بار دیگر ثابت می‌کند که جنگ نه فقط بهای امنیت ندارد، بلکه هزینه‌های سنگینی برای بدنه اقتصاد اسرائیل نیز به همراه داشته است».
منبع: اقتصاد معاصر