صنعت مالی ـ حسین بوذری؛ وضعیت نگران‌کننده کفایت سرمایه در برخی از بانک‌های ایران از جمله بانک‌های آینده، ایران زمین، سپه و شهر، زنگ خطری جدی را برای ثبات نظام مالی کشور به صدا درآورده است.
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که بسیاری از این بانک‌ها با مشکلات عمیقی دست‌وپنجه نرم می‌کنند و حتی سرمایه برخی از آن‌ها به محدوده منفی رسیده است.
این شرایط بحرانی، لزوم اتخاذ تدابیر فوری و موثر از سوی بانک مرکزی را اجتناب‌ناپذیر می‌سازد.
در این میان، تشخیص صحیح و تفکیک بانک‌های قابل احیا از بانک‌هایی که امیدی به بهبود وضعیت آن‌ها نیست، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
گام نخست در این مسیر، رفع مداخلات غیرضروری و ایجاد فضایی برای تنفس بانک‌هاست تا بتوان به‌طور دقیق‌تر وضعیت آن‌ها را ارزیابی کرد و راهکارهای مناسب برای هر یک را تعیین کرد.
اصلاح قوانین مربوط به ورشکستگی بانک‌ها و حمایت از سپرده‌گذاران و سهامداران خُرد نیز از جمله اقداماتی است که باید در دستور کار قرار گیرد تا از بروز زیان‌های بیشتر جلوگیری شود.
خبرنگار صنعتی مالی در این راستا برای بررسی «وضعیت کفایت سرمایه خطرناک بانک‌ها و تهدید سپرده‌های مردم» گفت‌و‌گویی را با کامران ندری اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه امام صادق (ع) ترتیب داده است.
امکان احیای برخی بانک‌های زیان ده امکانپذیر نیستکامران ندری کارشناس مسائل اقتصادی در گفتوگوی تفصیلی با خبرنگار صنعت مالی با بررسی وضعیت کفایت سرمایه خطرناک مانند بانک‌های آینده، ایران‌زمین، سپه، بانک شهر و … اظهار کرد: وضعیت بانک آینده مناسب نیست، چراکه اغلب بانک‌ها با مشکل مواجه هستند، به‌خصوص در زمینه کفایت سرمایه خطرناک که بسیاری از برخی بانک‌ها از حد نصاب لازم برخوردار نیستند و حتی سرمایه برخی بانک‌ها این قبیل بانک‌ها منفی شده است.
وی اضافه کرد: البته بانک‌هایی که دارای مشکل هستند یکسان نیستند و امکان احیا و ریکاوری برخی بانک‌ها وجود دارد و احیای برخی دیگر از بانک‌ها هم امکانپذیر نیست و نمی‌توان مشکلات این قبیل بانک‌ها را برطرف کرد.
کارشناس مسائل اقتصادی متذکر شد: نخستین کاری که بانک مرکزی باید انجام دهد تفکیک بانک‌های قابل احیا از بانک‌هایی است که احیاپذیر نیستند؛ یعنی این قبیل بانک‌ها رو به موت هستند و مرده‌اند و نمی‌توان احیا کرد.ندری یادآور شد: تشخیص بانک مرکزی در این زمینه بسیار مهم است، اما با توجه به مداخلاتی که از طریق مجلس و هیئت عالی بانک مرکزی در امور بانکی صورت می‌گیرد کار تشخیص سخت و دشوار شده است، یعنی وقتی شما بانک‌ها را با انواع سیاست‌های نادرست تحت فشار قرار می‌دهید مانند اینکه برای نرخ بهره‌ای که بانک‌ها باید از مشتری‌ها اخذ و مطالبه کنند سقف تعیین می‌کنید یا برای بانک‌ها تکالیفی در بودجه قرار می‌دهید و بانک‌ها را وادار می‌کنید که وام‌ها و تسهیلاتی ارائه کنند که امکان برگشت این وام‌ها خیلی بالا نیست.
نخستین کاری که بانک مرکزی باید انجام دهد تفکیک بانک‌های قابل احیا از بانک‌هایی است که احیاپذیر نیستند؛ یعنی این قبیل بانک‌ها رو به موت هستند و مرده‌اند و نمی‌توان احیا کرد.
وی یادآور شد: یا اینکه از طریق کنترل مقداری یا کنترل ترازنامه برای انبساط ترازنامه بانک‌ها محدودیت قائل می‌شوید، بنابراین مداخلات کار تشخیص را مقداری سخت و دشوار می‌‌کند، یعنی چه؟ یعنی ابتدا باید ابتدا دست خود را از گلوی بانک‌ها بردارید تا ببینیم این بانک‌ها می‌توانند نفس بکشند و گاهی برداشتن دست از روی گلوی مریض کافیه تا این بیمار احیا شود.
کارشناس مسائل اقتصادی تأکید کرد: از منظر من نخستین اقدامی که بانک مرکزی باید به صورت تدریجی (نه ناگهانی) انجام دهد اینکه سرکوب‌های متعدد مالی را در نظام بانکی از بین ببرد و حذف کند تا مشخص شود که کدام بانک می‌تواند به حیات خود ادامه دهد و کدام بانک رو به موت است و به تعبیر ما قابل احیا نیست.
باید اجازه دهیم بانک‌ها زیست طبیعی خود را ادامه دهند
ندری تشریح کرد: این گام نخستی است که باید در این زمینه برداشته شود و باید اجازه داد که بانک‌ها زیست طبیعی خود را ادامه دهند و فعالیت نرمال خود را بدون هیچ مداخله‌ای انجام دهند تا مشخص شود کدام بانک می‌تواند سالم به فعالیت خود ادامه دهد و کدام بانک از بین رفته و امکان ادامه کار برای این بانک امکانپذیر نیست؟
وی تشریح کرد: وقتی مشخص شد که بانک‌ها در چه وضعیتی قرار دارند برای بانک مرکزی هم مبرهن خواهد بود که برای هر بانکی متناسب با وضعیت و شرایط یک برنامه داشته باشد و حتی‌الامکان باید به بانک‌ها کمک کرد که احیا شوند، اما برخی بانک‌ها به نظر می‌رسد قابلیت احیا ندارند و مشکلی که اکنون در زمینه انحلال بانک‌ها وجود دارد اینکه برای هیچ‌کدام از این قبیل بانک‌ها نمی‌شود کاری انجام داد، یعنی بهترین کار این است که راهی پیدا کنیم این بانک‌ها تقسیم شوند.
کارشناس مسائل اقتصادی تصریح کرد: باید راهی برای تدفین این قبیل بانک‌ها پیدا کنیم و تنها راهی که می‌توانیم از جسد متعفّن خلاص شویم این است که انحلال این قبیل بانک‌ها را هرچه سریع‌تر اعلام کنیم که در این زمینه مشکلات قانونی داریم، یعنی قوانین ما ضعف‌های اساسی دارد و در این راستا باید گروهی مأمور شوند با همکاری قوه قضائیه و حقوقدانان هرچه سریع‌تر قانون ورشکستگی مربوط به برخی بانک‌ها را تدوین کنند یا اگر نیازمند اصلاحات است اصلاحاتی در آن اعمال کنند تا حق و حقوق ذی‌نفعان به‌خصوص سپرده‌گذاران و سهامداران خُرد این بانک‌ها تضییع نشود و بشود به آن رسیدگی کرد.
باید راهی برای تدفین این قبیل بانک‌ها پیدا کنیم و تنها راهی که می‌توانیم از جسد متعفّن خلاص شویم این است که انحلال این قبیل بانک‌ها را هرچه سریع‌تر اعلام کنیم که در این زمینه مشکلات قانونی داریم
ندری تبیین کرد: دولت باید کمک کند تا مجبور نشویم بانک‌ها را از طریق خلق پول جمع کنیم و دولت باید تا جایی که ممکن است کمک کرده و منابع مالی لازم را برای پوشش سپرده‌گذاران و سهامداران خُرد و کسانی که از انحلال این بانک‌ها ممکن است زیان ببینند و حقشان نیست این زیان به آنان تحمیل شود، دولت و بانک مرکزی باید برای جبران زیان این قبیل افراد برنامه‌هایی داشته باشند که مسائل فنی، تکنیکی و پیچیده‌ای است که امیدواریم تخصص لازم در دولت و بانک مرکزی برای بررسی همه ابعاد این موضوع با محاسبه دقیق وجود داشته باشد.
بیشتر بخوانید
