حذف سامانه ارز نیما بعد از 7 سال؛ عرضه ارز فقط در بازار تجاری

به گزارش صنعت مالی، براساس اطلاعیه آذرماه گذشته بانک مرکزی و بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، مقرر شده علاوه بر پتروشیمی‌ها و پالایش‌ها، سایر صادرکنندگان مشمول بند (۱) ماده (۸) آیین‌نامه مذکور نیز شامل شرکت‌های صادرکننده فولادی، فلزات اساسی رنگین و فرآورده‌های نفتی، از تاریخ امروز ۱۴۰۳/۱۱/۰۱ در چهارچوب این آیین‌نامه و تصمیمات کارگروه برگشت ارز حاصل از صادرات، از طریق بانک‌های عامل نسبت به عرضه ارز در بازار ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران اقدام کرده و رفع تعهد صادراتی کنند.

علی سعیدی مدیرعامل مرکز مبادله ارز و طلای ایران در این باره می گوید: با این کار، رفع تعهدها برای صادرکنندگان فقط در صورت عرضه در بازار ارز تجاری اتفاق خواهد افتاد و محل تامین ثبت سفارش‌ها نیز به طور کامل از طریق مرکز مبادله است.

بر این اساس و با توجه به هماهنگی‌ با وزارتخانه‌های مرتبط و وزارت صنعت، معدن و تجارت، واردکنندگانی که دارای تخصیص معتبر با محل تأمین ارز از طریق مرکز مبادله ارز و طلا هستند، باید از امروز و از طریق بانک‌های عامل نسبت به خرید ارز از بازار ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران اقدام کنند.

طبق اطلاعیه شماره ۳ و اخیر بانک مرکزی، برنامه‌ریزی این بانک در راستای توسعه بازار ارز تجاری کشور، رشد مستمر افزایش میزان عرضه و تأمین ارز مورد نیاز واردات کشور است.

همچنین برنامه‌ریزی شده تا نیازهای ارزی به‌صورت اسکناس و در چهارچوب مصارف ارزی خدماتی از طریق سامانه ارز خدماتی مرکز مبادله ارز و طلای ایران با نرخ ارز بازار ارز تجاری تأمین شود و با نزدیک شدن به پایان سال شمسی و تعطیلات سال نو، عرضه ارز به‌منظور گردشگری افزایش یابد.

گفتنی است، بانک مرکزی در ابتدای تشکیل بازار نیماقصد داشت که در راستای ایجاد بازار ارز و ارتباط شفاف این بازار با سایر بازارها، بازار متشکل ارزی تشکیل دهد. به همین دلیل شرکت مدیریت بازار متشکل معاملات ارز ایران به صورت یک شرکت سهامی خاص و متشکل از ۵ سهامدار تشکیل شد.

سامانه نیما فقط در زمینه معاملات حوالجات فعالیت داشت اما سپس این بازار وارد معاملات عمده اسکناس ارزی شد. این بازار با رسالت نقش آفرینی در اکوسیستم اقتصاد مقاومتی و صیانت از ارزش پول ملی از طریق ایجاد و توسعه بازار شفاف، منصفانه، رقابتی و کارای ارزهای خارجی و انسجام بخشی به آن، مأموریت داشت.

بر همین اساس از امروز پرونده سامانه نیما (نظام یکپارچه معاملات ارزی) برای تامین ارز واردات بسته شده و شرکت‌های صادرکننده فولادی، فلزات اساسی رنگین و فرآورده‌های نفتی از امروز یعنی ابتدای بهمن ماه، نسبت به عرضه ارز تنها در بازار ارز تجاری اقدام و رفع تعهد صادراتی می‌کنند.

انجام ٨٠ درصد معاملات ارزی کشور در بازار ارز تجاری

در این رابطه اصغر بالسینی سخنگوی مرکز مبادله ارز و طلای ایران روز دوشنبه اظهار داشت: امروز سامانه نیما متوقف می‌شود و تمام معاملات ارز در کشور صرفا از طریق مرکز مبادله و بازار ارز تجاری صورت می‌گیرد.

وی خاطر نشان کرد:‌ براساس اطلاعیه‌ای که از اواخر آذر ماه منتشر شد، قرار بر این بود که اختیاری بودن معاملات در سامانه نیما تا یکم بهمن ادامه پیدا کند و از امروز دوشنبه تمام صادرکندگان که قبلا ارز صادراتی را در سامانه نیما عرضه و نسبت به رفع تعهدات خود اقدام می‌کردند باید عرضه ارز را به بازار ارز تجاری منتقل دهند. همچنین کسانی که از طریق سامانه نیما خرید ارز را انجام می‌دادند از امروز باید از بازار ارز تجاریِ مرکز مبادله نسبت به خرید ارز اقدام کنند.

سخنگوی مرکز مبادله ارز و طلای ایران گفت: بانک مرکزی از ابتدای فروردین ۱۴۰۳ تا به امروز ۵۵.۵ میلیارد دلار برای نیازهای وارداتی ارز تامین کرده که از این میزان حدود ۱۱.۵ میلیارد دلار متعلق به کالاهای اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی بود که با نرخ ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان عرضه می‌شود که خارج از مکانیسم بازار ارز تجاری بوده است.

بالسینی افزود: بقیه معاملات شامل حدود ۴۳ میلیارد دلار واردات کالاهای تجاری و بازرگانی و همچنین حدود ۱.۱ میلیارد دلار بخش خدمات از طریق بازار ارز تجاری در مرکز مبادله امکان معامله دارد. بنابراین اگر قرار بود از ابتدای سال ۱۴۰۳ تا امروز این میزان ارز صرفا از ارز تجاری انجام می‌شد، این عدد به بیش از ۴۴ میلیارد دلار می‌رسید. به‌ عبارت دیگر ۸۰ درصد معاملات ارز وارد بازار ارز تجاری می‌شد و از این به بعد ۸۰ درصد معاملات ارزی در بازار ارز تجاری انجام می‌شود.

ثبت یک میلیارد و ۱۴۵ میلیون دلار معامله در بازار تجاری ارز

وی درباره میزان معاملات انجام شده در بازار ارز تجاری تاکید کرد: از سوم آذر ماه که معاملات به صورت رسمی در بازار ارز تجاری آغاز شده تا به امروز یک میلیارد و ۱۴۵ میلیون دلار معامله در این بازار صورت گرفته است.

سخنگوی مرکز مبادله ارز و طلای ایران با اشاره به تقاضا برای ارزهای مختلف در بازار ارز تجاری اظهار داشت: در بازار ارز تجاری انواع ارزها و نمادها در حال معامله است و بیشترین تقاضا برای معامله برای دلار، یورو، درهم و یوان بوده است. همچنین بیشترین معامله‌ای که در بازار ارز تجاری انجام شده، در روز ۲۴ دی ماه به مبلغ ۱۲۰ میلیون دلار در یک روز بوده و ۱۲۰ میلیون دلار بالاترین سقف معاملاتی بوده‌است.

بالسینی درباره مقایسه عمق بازار ارز تجاری و سامانه نیما گفت: تقریبا ۱۲.۵ درصد معاملات ارزی به صورت توافقی و ارز شخاص انجام می‌شد که این میزان معاملات هم به بازار ارز تجاری اضافه می شود و قطعا عمق و حجم معاملات در بازار ارز تجاری بیشتر از نیما خواهد بود.

منبع: ایرنا