به گزارش صنعت مالی، نقش سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر و تنظیم‌کننده بازار سرمایه، یکی از مهم‌ترین ابعاد در تحلیل کاهش ارزش معاملات بورس تهران به صورت خرد است.
این سازمان به طور مستقیم بر عملکرد و شرایط کلی بازار تأثیر می‌گذارد و وظیفه دارد تا با نظارت بر فرآیندهای اجرایی، تنظیم مقررات و حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران، فضای سالمی برای فعالیت‌های مالی فراهم کند. کاهش ارزش معاملات بورس به صورت خرد به 648 میلیارد تومان، به عنوان کمترین میزان از فروردین 99، تا حدی ناشی از اقدامات یا عدم اقدامات مؤثر از سوی این سازمان است.
در ادامه به نقش‌های مختلف سازمان در این کاهش ارزش معاملات بورس و اثرات آن پرداخته می‌شود.
نظارت بر شفافیت اطلاعات شرکت‌ها از وظایف سازمان بورس
یکی از وظایف اصلی سازمان بورس، نظارت بر شفافیت و افشای اطلاعات شرکت‌های بورسی است. وقتی اطلاعات شرکت‌ها به صورت شفاف و دقیق در دسترس سرمایه‌گذاران قرار نگیرد، اعتماد به بازار کاهش می‌یابد و سرمایه‌گذاران از ورود به بازار خودداری می‌کنند. در حال حاضر، یکی از مشکلاتی که در بازار سرمایه ایران دیده می‌شود، عدم شفافیت کافی در عملکرد برخی شرکت‌ها و نبود اطلاعات دقیق درباره سودآوری، بدهی‌ها و برنامه‌های آتی برخی شرکت‌های بورسی است.
سازمان بورس باید به‌طور مستمر و جدی بر افشای اطلاعات شرکت‌ها نظارت کند و شرکت‌هایی که از این اصول پیروی نمی‌کنند را جریمه یا از بازار خارج کند. عدم شفافیت در اطلاعات، به‌ویژه در دوران نوسانات اقتصادی و بحران‌های مالی، می‌تواند باعث بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران شود و در نتیجه ارزش معاملات خرد به شدت کاهش یابد.
نقش در تنظیم و تصویب قوانین جدید
یکی دیگر از نقش‌های حیاتی سازمان بورس، تنظیم قوانین و مقررات جدید برای بهبود عملکرد بازار است. این سازمان باید به طور مستمر سیاست‌های مالی و مقررات مرتبط با بازار سرمایه را بروزرسانی و بهینه‌سازی کند تا اطمینان حاصل شود که بازار به درستی کار می‌کند. اما در برخی موارد، سازمان بورس با تأخیر در تصویب و اجرای قوانین جدید یا اتخاذ تصمیمات غیرکارآمد، به کاهش ارزش معاملات کمک می‌کند.
به عنوان مثال، در مواقعی که نوسانات شدید در بازار وجود دارد، سازمان بورس می‌تواند با ابزارهای مالی نظیر تغییر در دامنه نوسان قیمت سهام، حمایت‌های نقدینگی، یا توقف موقت معاملات، از کاهش بیشتر ارزش معاملات جلوگیری کند. اگر سازمان بورس در این زمینه واکنش مناسبی نداشته باشد، سرمایه‌گذاران احساس می‌کنند که بازار تحت نظارت نیست و از آن دوری می‌کنند.
حمایت از سهام‌داران خرد در مواقع کاهش ارزش معاملات بورس
سازمان بورس وظیفه دارد که از حقوق سهام‌داران خرد حمایت کند. در بازار سرمایه، سهام‌داران خرد معمولاً به دلیل کمبود اطلاعات و دانش مالی نسبت به سهام‌داران بزرگتر، آسیب‌پذیرتر هستند. اگر سازمان بورس نتواند از طریق مکانیزم‌های حمایتی و اطلاع‌رسانی مناسب به این گروه از سرمایه‌گذاران کمک کند، آنها تمایل کمتری به فعالیت در بازار خواهند داشت و خروج سرمایه‌های خرد از بازار منجر به کاهش ارزش معاملات می‌شود.
به عنوان مثال، یکی از اقداماتی که سازمان بورس می‌تواند برای حمایت از سهام‌داران خرد انجام دهد، ایجاد سامانه‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی دقیق است. این سامانه‌ها می‌توانند به سهام‌داران خرد کمک کنند تا از فرصت‌ها و ریسک‌های موجود در بازار به خوبی آگاه شوند و تصمیم‌گیری‌های مالی بهتری داشته باشند.
نظارت بر رفتارهای سفته‌بازی و تخلفات بازار
یکی از عواملی که می‌تواند به کاهش ارزش معاملات خرد منجر شود، وجود رفتارهای سفته‌بازی و معاملات دستکاری شده در بازار است. سازمان بورس باید به‌طور دقیق بر معاملات و رفتارهای مشکوک در بازار نظارت کند و در صورت لزوم با متخلفان برخورد قانونی انجام دهد. عدم وجود نظارت کافی بر رفتارهای سفته‌بازانه می‌تواند باعث شود که سرمایه‌گذاران احساس کنند که بازار تحت کنترل نیست و این مسئله منجر به کاهش اعتماد به بورس می‌شود.
در صورتی که سرمایه‌گذاران شاهد رفتارهای ناعادلانه در معاملات باشند و احساس کنند که برخی افراد یا گروه‌ها از اطلاعات داخلی سوءاستفاده می‌کنند، به تدریج از بازار خارج می‌شوند و این خروج سرمایه‌ها به کاهش ارزش معاملات می‌انجامد. بنابراین، یکی از وظایف کلیدی سازمان بورس، نظارت بر رعایت قوانین معاملاتی و جلوگیری از تخلفات است.
تأمین نقدینگی و حمایت از بازار
در زمان‌هایی که بازار با کاهش ارزش معاملات بورس مواجه می‌شود، یکی از اقدامات مؤثر سازمان بورس می‌تواند ایجاد مکانیزم‌های حمایتی برای تأمین نقدینگی باشد. سازمان بورس می‌تواند از طریق ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا حمایت‌های مستقیم نقدینگی، به شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران کمک کند تا از افت بیشتر ارزش معاملات جلوگیری شود.
برای مثال، در بسیاری از بازارهای جهانی، نهادهای نظارتی مانند سازمان بورس، صندوق‌هایی را برای حمایت از بازار در زمان‌های بحران ایجاد می‌کنند که در زمان‌های نوسانات شدید، نقدینگی لازم برای حفظ فعالیت‌های بازار را تأمین می‌کند. در صورتی که سازمان بورس ایران نتواند چنین حمایت‌هایی را فراهم کند، بازار ممکن است با کمبود نقدینگی مواجه شود و این موضوع باعث کاهش شدیدتر ارزش معاملات خواهد شد.
پیش‌بینی و مدیریت بحران‌های بازار
سازمان بورس باید قادر باشد بحران‌های بالقوه بازار را پیش‌بینی و مدیریت کند. کاهش شدید ارزش معاملات خرد ممکن است نشانه‌ای از یک بحران بزرگتر در بازار باشد. اگر سازمان بورس نتواند به موقع این بحران‌ها را شناسایی و مدیریت کند، ارزش معاملات می‌تواند به طور مداوم کاهش یابد. این سازمان باید با همکاری سایر نهادهای مالی و اقتصادی، استراتژی‌های مناسبی برای مدیریت بحران‌های بازار تدوین کند و از وقوع رکودهای طولانی‌مدت در بورس جلوگیری کند.
نقش سازمان بورس در کاهش ارزش معاملات بورس تهران به صورت خرد بسیار حیاتی است. از نظارت بر شفافیت اطلاعات شرکت‌ها تا مدیریت بحران‌های بازار و توسعه ابزارهای مالی، این سازمان می‌تواند با اقدامات مناسب به بهبود وضعیت بازار و افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران کمک کند. عدم اتخاذ سیاست‌های مؤثر و ناکافی بودن نظارت‌ها، از جمله عواملی است که به کاهش ارزش معاملات خرد منجر شده است. در صورتی که سازمان بورس بتواند با اجرای اصلاحات لازم، نظارت دقیق‌تری بر بازار اعمال کند و حمایت‌های لازم از سرمایه‌گذاران را فراهم آورد، می‌توان انتظار داشت که بازار بهبود یابد و ارزش معاملات دوباره افزایش پیدا کند.
بیشتر بخوانید